Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Ρῶσος +Μητροπολίτης Σερβίων καί Κοζάνης Διονύσιος

 

Στὶς 27 τοῦ μηνός Μαΐου, ἤ Ἐκκλησία ἑορτάζει καί τιμᾶ τήν ἱερή μνήμη τοῦ ὁσίου καί νέου ὁμολογητῆ Ἰωάννη τοῦ Ρώσου. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης γεννήθηκε στή Ρωσία τό ἔτος 1690, στά χρόνια δηλαδή τοῦ Μεγάλου Πέτρου. Στό ρωσοτουρκικό πόλεμο τό 1711 ὁ Μέγας Πέτρος ἡττήθηκε κι ὁ ἅγιος Ἰωάννης, μαζί μέ χιλιάδες Ρώσους, πιάστηκε αἰχμάλωτος. Πολλοί τότε ἀπό τούς αἰχμαλώτους ἐκείνους, γιά νά γλυτώσουν ἀπό τά δεινά της αἰχμαλωσίας, ἀλλαξοπίστησαν κι ἔγιναν μουσουλμάνοι. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ἀγοράσθηκε ἀπό ἕναν Τοῦρκο ἀγᾶ, στό Προκόπιο τῆς Καππαδοκίας ποὺ τόν ἔβαλε στό στάβλο, γιά νά φυλάγη καί νά περιποιῆται τά ἄλογα. Αὐτή ἦταν μιὰ ἐργασία καί κοπιαστική καί ὑπεύθυνη.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ἦταν τότε ἕως 22 ἐτῶν, μά ἦταν ἕνας νέος φρόνιμος καί γνωστικός, καί καθώς γράφει ὁ Ἀπόστολος, ἀναθρεμμένος «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου». Εἶπε ἀπό τήν ἀρχή στόν Τοῦρκο ἀγᾶ, ποῦ τόν παρακινοῦσε νά ἀλλαξοπιστήση, «Ἄφησέ με ἐλεύθερο στήν πίστη μου, καί θά εἶμαι πάντα πρόθυμος στίς διαταγές σου. Ἄν ὅμως μέ βιάσης γιά νά ἀλλαξοπιστήσω, τότε σοῦ παραδίδω τήν κεφαλή μου παρά τήν πίστη μου. Ἐγώ χριστιανός γεννήθηκα καί χριστιανός θά πεθάνω». Βλέποντας τήν πίστη τοῦ Ἰωάννη κι ἀκούοντας τήν ὁμολογία του, ὁ ἀγᾶς μαλάκωσε καί σιγά - σιγά τόν συμπάθησε πολύ περισσότερο, ποὺ τόν ἔβλεπε ὑπομονετικό καί ὁλοπρόθυμο στή δουλειά του.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης πέρασε τή ζωή του μέσα στό στάβλο, ἀφοσιωμένος στό ἔργο του καί περιποιούμενος μέ στοργή τά ζῶα. Ἡ ἀγάπη πρός τά ζῶα εἶναι κι αὐτή δεῖγμα τῆς ἁγιωσύνης, ποὺ καί τά ζῶα αὐτὴ τήν ἀγάπη τήν καταλαβαίνουν καί γίνονται κι αὐτά φίλοι μέ τούς ἀνθρώπους. Τό ἴδιο ἦταν καί στόν παράδεισο πρίν ἀπό τήν πτώση, ὅπου ὁ ἄνθρωπος καί ἡ δημιουργία δέν ἦσαν ἐπαναστατημένοι καί ἐχθροί μεταξύ τους. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὄχι μόνο ἀγαποῦσε καί φρόντιζε τά ζῶα, ἀλλά καί κοιμότανε καί προσευχότανε μαζί τους. Σέ μία γωνιά τοῦ στάβλου, ἐπάνω στά ξερά χόρτα καί τά ἄχυρα, ἐκεῖ ἦταν τό κρεββάτι του καί τό προσευχητήριό του. Ἡ ἄχνα τῶν ζώων τόν ζέσταινε κι ἦταν σάν θυμίαμα στήν προσευχή καί τήν ψαλμωδία του.

Ἔτσι ὁ ἅγιος Ἰωάννης δέν αἰσθανότανε πὼς ἦταν αἰχμάλωτος, γιατί αἰχμαλωσία καί δουλεία δέν εἶναι τά ἐξωτερικά δεσμά, ἀλλά τά ἐσωτερικά πάθη τοῦ ἀνθρώπου. Γι' αὐτό πάλι ἐλευθερία δέν εἶναι ἡ ἐξωτερική ἄνεση καί ἀσυδοσία, ἀλλά τό ἐσωτερικό φρόνημα τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ἀγαθή συνείδηση καί ἡ μυστική πληροφορία τῆς πίστης, ποὺ κατεργάζεται μέσα μας τήν ὑπομονή καί γεννᾶ τήν ἐλπίδα στό Θεό καί τήν ἀγάπη στούς ἀνθρώπους καί σέ ὅλα τά δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὅλ' αὐτά τά ζοῦσε μέσα του, γι' αὐτό, ὅταν ὁ ἀγᾶς κι ἡ γυναίκα του τοῦ ἔδωσαν δίπλα στό στάβλο ἕνα μικρό σπίτι, γιά νά μένη ἐκεῖ, αὐτός προτίμησε τή συντροφιά τῶν ζώων καί τό ἀχυρένιο κρεββάτι του στή γωνιά τοῦ στάβλου.

Σέ ἡλικία σαράντα ἐτῶν, στίς 27 Μαΐου τοῦ 1730, ὁ ἅγιος Ἰωάννης παρέδωσε τήν ψυχή του στά χέρια τοῦ Θεοῦ. Ὅπως διαβάζαμε στήν Παλαιά Διαθήκη καί τό ἀκοῦμε πολλές φορές στήν ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ, «Εὐάρεστος τῷ Θεῷ γενόμενος, ἠγαπήθη καί, ζῶν μεταξύ ἁμαρτωλῶν, μετετέθη. Ἡρπάγη, μή κακία ἀλλάξῃ σύνεσιν αὐτοῦ ἤ δόλος ἀπατήσῃ ψυχήν αὐτοῦ». Ὁ δίκαιος ἄνθρωπος ἀγαπιέται ἀπό τό Θεό, γι' αὐτό κι ὁ Θεός τόν παίρνει ἀπό τόν κόσμο, μήπως ἡ κακία ἀλλάξη τή φρονιμάδα του ἤ ἡ ψευτιά ξεγελάση τήν ψυχή του. Τό ἱερό σκῆνος τοῦ ἁγίου Ἰωάννη, ὅπως τά σώματα πολλῶν ἁγίων, ἔμεινε στόν τάφο ἀνέπαφο ἀπό τή φθορά καί εἶναι πηγή πολλῶν θαυμάτων στούς πιστούς, ποὺ τιμοῦν τή μνήμη του καί ζητοῦν τήν πρεσβεία του.

Τό 1924, μέ τήν ἀνταλλαγή τῶν πληθυσμῶν, ὅταν οἱ Ἕλληνες τῆς Μικρός Ἀσίας ἦλθαν στή νέα τους πατρίδα, οἱ πρόσφυγες ἀπό τό Προκόπιο τῆς Καππαδοκίας, ἀφήνοντας ἐκεῖ τά σπίτια τους καί τούς τάφους τῶν πατέρων τους, πῆραν μαζί τους τό ἱερό λείψανο τοῦ ἁγίου Ἰωάννη καί τό ἔφεραν στό Νέο Προκόπιο τῆς Εὔβοιας κοντά στή Χαλκίδα. Μέσα σέ ἑξήντα χρόνια ἀπό τότε, κτίσθηκε μεγάλος ναός στό ὄνομα τοῦ ἁγίου Ἰωάννη, ὅπου κατατέθηκε τό θαυματουργό ἱερό λείψανο καί δημιουργήθηκε ἐκεῖ πανελλήνιο προσκύνημα, κάθε μέρα καί στή μνήμη τοῦ νέου ὁμολογητῆ ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Ρώσου μαζεύονται στό Προκόπι χιλιάδες προσκυνητές. Δοξάζαμε τό Θεό γιά τή χάρη ποὺ δίνει στούς Ἁγίους, κι ἐπαναλαμβάναμε τά λόγια της θείας Γραφῆς. «Θαυμαστός ὁ Θεός ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ». Ἀμήν.