Σάββατο 27 Δεκεμβρίου 2014

Εἴκοσι χιλιάδες μάρτυρες +Μητροπολίτης Σερβιών και Κοζάνης Διονύσιος




Τὸ σημερινὸ κήρυγμα, ποὺ εἶναι τὸ τελευταῖο τῆς χρονιᾶς, ἀναφέρεται στὸ μαρτύριο εἴκοσι χιλιάδων χριστιανῶν, τῶν ὁποίων τὴν ἱερὴ μνήμη ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία. Μαρτύρησαν τὸ 304 μετὰ Χριστὸν στὴ Νικομήδεια, στὸ μεγάλο διωγμὸ τοῦ Διοκλητιανοῦ. Ὁ Διοκλητιανὸς ἦταν βασιλέας στὴν Ἀνατολή, μὲ ἕδρα τὴ Νικομήδεια, ὅταν βασιλέας στὴ Ρώμη ἦταν ὁ Μαξιμιανός. Οἱ δυὸ αὐτοὶ βασιλιάδες ἤ καίσαρες, διοίκησαν τὸ ρωμαϊκὸ κράτος, ὁ ἕνας τὴ Δύση κι ὁ ἄλλος στὴν Ἀνατολή, ἀπὸ τὸ 285 ὡς τὸ 305. Αὐτὰ τὰ χρόνια συνδέονται μὲ τοὺς τελευταίους μεγάλους διωγμοὺς τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, ποὺ ὕστερα ἀπὸ 7 χρόνια, τὸ 312 καὶ 313, ἔθεσε τέρμα στοὺς διωγμούς, μεγάλωσε στὴ Νικομήδεια, ὡς ὅμηρος στὰ βασιλικὰ ἀνάκτορα τοῦ Διοκλητιανοῦ.

Τὸ 305, ὓστερ’ ἀπὸ μιὰ νικηφόρα ἐκστρατεία τοῦ Μαξιμιανοῦ στὴν Αἰθιοπία, θέλησαν νὰ πανηγυρίσουν σὲ ὅλο τὸ κράτος τὴ νίκη. Ἔστειλαν τότε γράμματα παντοῦ καὶ καλοῦσαν τοὺς ρωμαίους πολίτες νὰ ἔλθουν στὶς δύο πρωτεύουσες, γιὰ νὰ ἑορτάσουν τὰ ἐπινίκια. Ἡ ἰσχυρὴ ρωμαϊκὴ διοίκηση ἐξασφάλιζε εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια, ὥστε νὰ μποροῦν οἱ ἄνθρωποι νὰ ταξιδεύουν στὸ ἀπέραντο ρωμαϊκὸ κράτος. Ὁ τρόπος ποὺ καλοῦσαν τοὺς ρωμαίους πολίτες σὲ πάνδημες ἑορτὲς ὁμοιάζει καὶ θυμίζει, καθὼς διαβάζομε στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, στὸ βιβλίο τοῦ προφήτη Δανιήλ, τὴ γενικὴ πρόσκληση τοῦ βασιλέα τῶν Βαβυλωνίων, γιὰ νὰ ἔλθουν ὅλοι, «λαοί, φυλαί, καὶ γλῶσσαι», νὰ προσκυνήσουν τὸν τεράστιο ἀνδριάντα του, ποὺ εἶχε στήσει «ἐν πεδίῶ Δεϊρὰ ἐν χώρᾳ Βαβυ-λῶνος».

Ἦσαν τότε οἱ ἑορτὲς τῶν Χριστουγέννων κι οἱ χριστιανοὶ τῆς Νικομήδειας μὲ τὸν ἐπίσκοπο, τὸν ὕστερα ἱερομάρτυρα Ἄνθιμο, ἦσαν συναγμένοι στὴν Ἐκκλησία γιὰ τὴ θεία Λειτουργία. Ὁ Διοκλητιανός, ποὺ εἶχε πιστέψει πὼς οἱ χριστιανοὶ τοῦ ἦσαν τὸ μεγάλο ἐμπόδιο γιὰ τὴν ἀναδιοργάνωση ποὺ ἤθελε τοῦ κράτους, βρῆκε τὴν εὐκαιρία νὰ τοὺς ξεκάμη στὴ Νικομήδεια, καθὼς ἦσαν συναγμένοι στὴν Ἐκκλησία. Φανάτισε λοιπὸν τοὺς ὄχλους καὶ τοὺς ἔβαλε καὶ μάζεψαν ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μεγάλους σωροὺς ἀπὸ ξύλα καὶ φρύγανα. Ἔζωσαν τὴν Ἐκκλησία μὲ στρατὸ κι ἄναψαν ὕστερα τὰ φρύγανα καὶ τὰ ξύλα. Ἔτσι λαμπάδιασε ἡ Ἐκκλησία καὶ κάηκαν ὅλοι ποὺ ἦσαν μέσα καὶ προσεύχονταν. Πρέπει νὰ ἦσαν ἀρκετοί, ὅσους μποροῦσε νὰ χωρέση μία Ἐκκλησία ἐκείνου τοῦ καιροῦ.

Ὁ ἐπίσκοπος ἅγιος ἱερομάρτυρας Ἄνθιμος, βλέποντας τί γινόταν ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, κατάλαβε ποιὸ θὰ ἦταν τὸ τέλος, γι’ αὐτὸ καὶ φρόντισε ἀμέσως νὰ βαπτίση τοὺς κατηχούμενους καὶ νὰ κοινωνήση ὅλους ὅσοι ἦσαν στὴ θεία Λειτουργία. Οἱ χριστιανοὶ πολλὲς φορὲς εἶπαν τὸ «Ὑπὲρ τοῦ ρυσθῆναι ἡμᾶς ἀπὸ πάσης θλίψεως, ὀργῆς κινδύνου καὶ ἀνάγκης» καὶ τελευταία τὸ «ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πάσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα». Ἔμειναν κλεισμένοι στὸ ναό, βλέποντας νὰ τοὺς ζώνη ἡ φωτιά, καὶ προσφέρθηκαν θυσία ὁλοκαυτώσεως στὸ Θεό, μὲ τὴν προσδοκία καὶ τὸ ὅραμα τῆς ἀναστάσεως. Ἀπὸ θαῦμα Θεοῦ ὁ ἐπίσκοπος δὲν κάηκε τότε, μαρτύρησε ὅμως ἀργότερα καὶ πῆρε θέση στὴ χορεία τῶν ἱερομαρτύρων, καὶ ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴν ἱερὴ μνήμη του στὶς 3 Σεπτεμβρίου.

Οἱ εἴκοσι χιλιάδες δὲν εἶναι βέβαια αὐτοὶ ποὺ βρέθηκαν τότε μέσα στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ ὅσοι μαρτύρησαν στὴν περιοχὴ τῆς Νικομήδειας. Ἡ πυρπόληση τοῦ ναοῦ μαζὶ μὲ τὸ ἔμψυχο περιεχόμενό του ὑπῆρξε τὸ κύριο γεγονός, ποὺ ἔμεινε ὡς πολὺ ἀπάνθρωπη πράξη καὶ ἀποτρόπαιο ἔγκλημα στὴ μνήμη τῶν ἀνθρώπων. Ἡ Ἐκκλησία τέτοιες πράξεις τὶς κράτησε καὶ τὶς θυμᾶται μὲ πολὺ σεβασμὸ καὶ ἀπονέμει τιμὴ στὴ μνήμη τῶν ἁγίων, ποὺ ὑπῆρξαν λογικὰ θύματα τῶν ἀνθρώπων, ποὺ τοὺς ἐνέπνεε ἡ εἰδωλολατρία. Τὸ ἔγκλημα αὐτὸ τῆς Νικομήδειας δὲν εἶναι τὸ μόνο· κι ἄλλες τέτοιες ἱερὲς μνῆμες ἀνήκουστων ἐγκλημάτων διατηρεῖ ἡ Ἐκκλησία, ποὺ ἔγιναν στὴν ἀρχαία, ἀλλὰ καὶ στὴ σύγχρονη ἐποχή. Κάθε τόπος σὲ κάθε καιρὸ εἶναι γεμάτος μὲ λείψανα ἁγίων μαρτύρων.

Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς ἀνώνυμους, ποὺ κάηκαν στὴ Νικομήδεια μέσα στὴν Ἐκκλησία, εἶναι κι ἄλλοι δέκα γνωστοὶ μὲ τὰ ὀνόματά τους. Αὐτοὶ ἦσαν χριστιανοὶ τῆς Νικομήδειας, ἀλλὰ δὲν βρέθηκαν μέσα στὴν Ἐκκλησία. Οἱ διῶκτες ἔψαξαν καὶ τοὺς βρῆκαν καὶ τοὺς πρόσθεσαν στὰ ἱερὰ θύματα τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ὁ Ἴνδης, ὁ Γοργόνιος καὶ ὁ Πέτρος, ποὺ τοὺς ἔδεσαν πέτρες καὶ τοὺς ἔρριξαν στὴ θάλασσα. Εἶναι ὁ στρατηγὸς Ζήνων, ποὺ ἀποκεφαλίσθηκε μαζὶ μὲ τὸν ἀνακτορικὸ ἀξιωματοῦχο Δωρόθεο. Εἶναι ὁ Μαρδόνιος καὶ ὁ ἱερέας Γλυκέριος, ποὺ κάηκαν ζωντανοί. Εἶναι ὁ διάκονος Θεόφιλος, ποὺ τοῦ ἔκοψαν τὴ γλώσσα κι ὕστερα τὸν ἀποκεφάλισαν. Εἶναι καὶ ἡ Δόμνα, ποὺ τὴν ἔπιασαν, ὅταν πῆγε νὰ θάψη τὰ ἱερὰ λείψανα αὐτῶν ποὺ κάηκαν στὴν Ἐκκλησία. Ἀμήν.

πηγή

“ΤΕΘΝΗΚΑΣΙ ΟΙ ΖΗΤΟΥΝΤΕΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ” Ευαγγελικό ανάγνωσμα Κυριακή μετά την Χριστού Γέννησιν (Ματθ. Β' 13-23)

ΤΕΘΝΗΚΑΣΙ ΟΙ ΖΗΤΟΥΝΤΕΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ”
Ευαγγελικό ανάγνωσμα
Κυριακή μετά την Χριστού Γέννησιν
(Ματθ. Β' 13-23)

Ενώ δεν προλάβαμε ακόμα να συνειδητοποιήσουμε το ανέκφραστο και ανερμήνευτο γεγονός τής Χριστού γεννήσεως, και ενώ οι καρδιές μας απαστράπτουν από το ανέσπερο φως τής φάτνης και θωπεύονται από τη θαλπωρή τής χάριτος, τρόμος καταλαμβάνει την ύπαρξή μας.
Δια μηνύματος αγγελικού ειδοποιείται ο Ιωσήφ να πάρει το παιδίον και την μητέρα του και να φύγουν στην Αίγυπτο έως ότου πάλι ενημερωθεί.
Μα γιατί αυτό; “Μέλλει γαρ Ηρώδης ζητείν το παιδίον τού απολέσαι αυτό” (Ματθ. Β' 13).
Η διεστραμμένη σκέψις τού Ηρώδου μαζί με την πρωτοφανή σε κακία και μοχθηρία απόφασή του να θανατώσει τα νήπια της Βηθλεέμ και των περιχώρων της, με τη σκέψη ότι μέσα σε αυτά θα ευρισκόταν και ο “τεχθείς βασιλεύς των Ιουδαίων” σηματοδοτεί και εκφράζει το μίσος, τις συκοφαντίες και τον διωγμό που θα υπέφερε σε όλη του την ζωή ο Ιησούς. Ταυτοχρόνως δείχνει και το μίσος που δέχεται από τον μακράν τού Θεού κόσμο το Σώμα Του, η Εκκλησία Του, οι πιστοί Του δια μέσου των αιώνων.
Ας σταθούμε όμως για λίγο στον παράφρονα Ηρώδη και στην εγκληματική απόφασή του, αφού τα απαίσια “αντίγραφά του” τα βλέπουμε να αναπαράγονται σε κάθε εποχή. Προϊόντος δε του χρόνου ο κόσμος θα αισθάνεται την παρουσία τους ολοένα και οδυνηρώτερα.
Βεβαίως, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η εγωπάθεια διαστρέφει την καρδιά. Αλλά όταν έχουμε όχι απλώς δυσφορία, αλλά μίσος άσβεστο εναντίον τού Θεανθρώπου, εναντίον του Χριστού και της ορθοδοξίας μας, μπορούμε να κάνουμε λόγο μόνο περί εγωισμού, τον οποίο λίγο έως πολύ όλοι οι άνθρωποι τον φιλοξενούμε; Ή ο διωγμός εναντίον τής πίστεώς μας, τόσο ο φανερός όσο και ο ύπουλος, που και τις δύο εκφράσεις του βιώνει η εποχή μας σε παγκόσμιο επίπεδο, μπορούμε να πούμε ότι είναι απλώς αποτέλεσμα της αμαρτίας των όσων κινούν τα νήματα των Ηρωδιανών αποφάσεων;
Φυσικά και υφίσταται η αμαρτία στην γενικότερη ή ειδικότερη μορφή της και βεβαίως αυτή είναι η αιτία πολλών και μεγάλων κακών στην ιστορία τού ανθρώπου. Όμως εδώ πρόκειται περί άλλου ζητήματος. Εδώ υπάρχει η διαστροφή τού μίσους εναντίον τού Χριστού που εμπνέεται υπό του διαβόλου και φυσικά καλλιεργείται συστηματικώς υπό του ιδίου τού ανθρώπου.
Εάν δε εξετασθεί ουσιαστικώτερα το θέμα, μετά βεβαιότητος θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως οτιδήποτε αρνητικό στην κοινωνία των ανθρώπων, από τα μικρότερα έως και αυτά τα μεγαλύτερα των εγκλημάτων ερμηνεύονται ως διωγμοί εναντίον αυτού του ιδίου τού Ιησού Χριστού.
Αλλά το παράδοξο είναι πως όσοι έχουν δρασκελίσει στην αιμοσταγή παράταξη των διεστραμμένων εχθρών, όπως και ο ίδιος ο Ηρώδης, παραδέχονται μεν την πραγματικότητα του Χριστού και της Εκκλησίας του (άλλωστε δεν μπορούν να κάνουν και διαφορετικά), αντί όμως να προσκυνήσουν το θείον βρέφος ακολουθώντας τούς εξ' ανατολών Μάγους, αυτοί καταντούν θεομάχοι και απαίσιοι εγκληματίες. Παρά δε τα δήθεν επιτεύγματά τους, επί της ουσίας ισχύει ο λόγος “Ου γαρ μη υπνώσωσιν εάν μη κακοποιήσωσιν...”(Παροιμ δ΄16). Μια ζωή αγωνία για το πώς θα κακοποιήσουν την Εκκλησία και πώς θα εκδιώξουν και δη θα αφανίσουν τους ορθοδόξους χριστιανούς. Αλλά κάποτε έρχεται το τέλος. Και είναι τόσο αληθινή η Γραφή και στο θέμα αυτό όταν τονίζει, “θάνατος αμαρτωλών πονηρός”(Ψαλμ. λγ΄22). Αυτό δηλ. που συνέβη και στον ίδιο τον Ηρώδη.
Έπειτα από λίγο χρόνο προσβλήθηκε από φοβερή και σπάνια ασθένεια, παραδίδοντας την αθλία του ψυχή σε αυτούς που υπηρέτησε, για να κολάζεται αιωνίως. Πέθανε σκωληκόβρωτος μέσα σε φρικτούς πόνους ξεχειλίζοντας το μεν σώμα του από τον βόρβορο των σκουληκιών, η δε ψυχή του καταποντισμένη μέσα στην άβυσσο του μίσους.
Μίσησε τον Χριστό και τους ανθρώπους, γι' αυτό και την ώρα τού θανάτου του ο κόσμος αισθάνθηκε ανακούφιση από το ότι έπαυσε να υπάρχει αυτό το ανθρωπόμορφο τέρας που εμόλυνε την γη απλώς και μόνο με την αναπνοή του.
Να ισχυρισθούμε τώρα ότι το ίδιο ή και χειρότερο τέλος έχουν στο πέρασμα της ιστορίας όλα τα “τέκνα τού Ηρώδου”; Και να υποστηρίξουμε ότι τα ίδια αισθήματα εκτρέφουν οι άνθρωποι δια τους παράφρονες διώκτες τής Εκκλησίας τού Χριστού; Δεν χρειάζεται να το υπογραμμίσουμε αυτό. Είναι το μόνο βέβαιο. Η ίδια η ιστορική πραγματικότης επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές.
Εάν δε ο άθεος και άπιστος, εάν ο συνειδητός εχθρός τού Χριστού συμβαίνει μάλιστα να είναι οξύθυμος και οργίλος, τότε πλέον δεν μπορεί να γίνεται λόγος καν περί ανθρώπου, αλλ' ουδέ και περί θηρίου τού ζωικού βασιλείου, αφού στην περίπτωση αυτή ο άνθρωπος καταγκρεμίζεται κάτω της κλίμακας των κτηνών, με αποτέλεσμα να καταντά χειρότερος και αυτών των σκοτεινών δαιμόνων οι οποίοι επιτέλους “πιστεύουν και φρίττουν”.
Ο μεγάλος πατέρας και διδάσκαλος της Εκκλησίας μας ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, που ο υμνογραφικός και δογματικός του κάλαμος κινείται επιδεξίως στις Δεσποτικές εορτές, θα χαράξει για τις περιπτώσεις των ανθρώπων στους οποίους αναφερόμαστε: “Ποίον θηρίον είναι τόσον άγριον και ανήμερον όπως ο άνθρωπος που συγκλονίζεται από την οργήν και τυραννείται από τον θυμόν; Ποία δε τρικυμισμένη θάλασσα η οποία αναταράσσεται από τους εφορμώντας εις αυτή βιαίους ανέμους, ξεσπάει με τόσην ορμήν και θραύεται επάνω εις τους βράχους; Ή ποίον φαρμακερόν φίδι μεταξύ των πιο δεινών πηδά επάνω εις το θύμα του με τόση μανίαν με όσην ο ασυγκράτητος και δριμύς και αχαλίνωτος εις την οργήν του θυμώδης; Αυτός δεν ορίζει πλέον τον εαυτόν του. Άγεται και φέρεται από το πάθος τού θυμού”.
Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα φαινομενικώς ανερμήνευτο. Ποίο είναι αυτό; Η σύμπνοια του πολιτικού και θρησκευτικού κατεστημένου, παρά τις εξωτερικές διαφορές ίσως και εχθρότητες μεταξύ τους, στο να στοχεύουν, συλλαμβάνουν, βασανίζουν και τελικώς να θανατώνουν τον Ιησούν. Γεμάτος απορία ο πρόγονος του Χριστού, ο προφήτης Δαυίδ θα γράψει: “΄Ινα τι εφρύαξαν έθνη, και λαοί εμελέτησαν κενά; παρέστησαν οι βασιλείς της γης, και οι άρχοντες συνήχθησαν επί το αυτό κατά του Κυρίου και κατά του χριστού αυτού, διαρρήξωμεν τους δεσμούς αυτών και απορρίψωμεν αφ' ημών τον ζυγόν αυτών” (Ψαλμ. β' 1-3).
Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, κάποιοι προτιμούν να συνάπτουν και να αποκαθιστούν φιλίες, όχι στο όνομα της εν Χριστώ αγάπης, αλλά στο όνομα του διωγμού τής πίστεως, στην λοιδορία και στην σταύρωση του Ιησού Χριστού.“Εγένοντο δε φίλοι ό τε Ηρώδης και ο Πιλάτος εν αυτή τη ημέρα μετ' αλλήλων· προϋπήρχον γαρ εν έχθρα όντες προς εαυτούς” (Λουκ. κγ' 12).
Όταν ο άνθρωπος δεν βιώνει την αγάπη τού Ιησού και όταν δεν επιτρέπει ο ίδιος να φλογίζεται η ύπαρξίς του από την δόξα τού Χριστού, τότε κινδυνεύει να γεμίσει την καρδιά του από την έχθρα εναντίον του Θεού. Όταν μάλιστα ο αρχηγός τής σωτηρίας μας απαιτεί θυσίες, λιτάνευση του Σταυρού, ομολογία πίστεως και απαρέγκλιτη παρακολούθηση των βημάτων του, τότε αισθάνεται κανείς τα επίπεδα στα οποία πρέπει να περιφέρει την ύπαρξή του.
Τούτο συμβαίνει και με τα πρόσωπα των εκπροσώπων των ποικίλων “θρησκευτικών κατεστημένων”. Όταν δεν ζουν συνειδητά την πίστη τού Χριστού και αποφεύγουν την οδόν των Αγίων τής Εκκλησίας μας, τότε φθάνουν στο κατάντημα όχι μόνο να υπογράφουν “την σφαγήν των νηπίων”, αλλά τελικώς να προσυπογράφουν την σταύρωση του Ιησού και τούτο διότι “ελέγχονται υπό του φωτός”, αφού “τα έργα αυτών εισί πονηρά”.
Φίλοι μου, ίσως περισσότερο από ποτέ άλλοτε στις ημέρες μας να συμφιλιωθούν τα “πολιτικοθρησκευτικά” κατεστημένα στο όνομα δήθεν της “παγκόσμιας ειρήνης” και της απολαύσεως των αγαθών, με κύριο όμως στόχο τους να χτυπήσουν τον Χριστό και την Εκκλησία Του. Ενδεχομένως μάλιστα προς τον σκοπό αυτό να συγκλιθούν συνέδρια και “σύνοδοι” όλων των φασμάτων και των αποχρώσεων...
Ας μην τα χάνουμε και ας μη μας φοβίζει απολύτως τίποτε, αφού και γι' αυτούς νομοτελειακώς ισχύει ό,τι και για τον Ηρώδη. Τελικώς θα επαληθευθεί έτι άπαξ πανηγυρικώς ο λόγος της Γραφής: “Τεθνήκασι οι ζητούντες την ψυχήν τού παιδίου”!
Αμήν.

Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

Ο ΑΓΙΟΣ ΠΡΩΤΟΜΑΡΤΥΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ


«Ο άγιος Στέφανος, όταν κάποτε έγινε συζήτηση μεταξύ Ιουδαίων και Σαδδουκαίων και Φαρισαίων και Ελλήνων περί του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, και άλλοι από αυτούς έλεγαν ότι είναι Προφήτης, άλλοι ότι είναι ένας που πλανά τον κόσμο, άλλοι δε ότι είναι ο Υιός του Θεού, στάθηκε σε υψηλό τόπο και ευαγγελίστηκε σε όλους τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, λέγοντας: "Άνδρες αδελφοί, γιατί πληθύνθηκαν οι κακίες σας και ταράχτηκε όλη η Ιερουσαλήμ; Μακάριος είναι ο άνθρωπος, που δεν δίστασε να πιστέψει στον Ιησού Χριστό. Διότι Αυτός είναι ο Θεός που έκλινε τους ουρανούς και κατέβηκε για τις αμαρτίες μας και γεννήθηκε από αγία και αγνή Παρθένο, η οποία  είχε εκλεγεί πριν δημιουργηθεί ακόμη ο κόσμος. Αυτός πήρε τις αμαρτίες μας και βάστασε τις ασθένειές μας: έκανε τυφλούς να βρουν το φως τους, καθάρισε λεπρούς και έδιωξε τους δαίμονες". Αυτοί δε, όταν τον άκουσαν, τον οδήγησαν στο συνέδριο των Αρχιερέων. Διότι οι ίδιοι δεν μπορούσαν να αντισταθούν στη σοφία και στο Πνεύμα του Θεού με το Οποίο μιλούσε. Κι αφού εισήλθαν έβαλαν κάποιους άνδρες να πουν «Ότι τον ακούσαμε να λέει βλάσφημα λόγια κατά του Ναού και κατά του Μωσαϊκού Νόμου», όπως τον κατηγόρησαν και για τα υπόλοιπα που αναφέρονται στις ιερές Πράξεις των Αποστόλων. Όταν τον ατένισαν λοιπόν και είδαν όλοι το πρόσωπό του σαν πρόσωπο αγγέλου, μη υποφέροντας την ντροπή της ήττας τους, τον φόνευσαν διά λιθοβολισμού, ενώ εκείνος προσευχόταν υπέρ αυτών με τα λόγια: «Κύριε, μην τους καταλογίσεις την αμαρτία αυτήν». Επειδή λοιπόν ο θείος πρωτομάρτυρας, με τη θεωρηθείσα πτώση του, κατέβαλε τον αντίπαλο, ρίχνοντάς τον  κάτω σαν πτώμα, και αναπαύτηκε τον γλυκό ύπνο, τότε άνδρες ευλαβείς μάζεψαν το ιερό σκήνωμά του σε μία θήκη φτιαγμένη από κάποιο φυτό, κι αφού το ασφάλισαν πολύ καλά, το κατέθεσαν στα πλάγια του Ναού. Ο δε Νομοδιδάσκαλος Γαμαλιήλ και ο υιός του Αβελβούς πίστεψαν στον Χριστό και βαπτίστηκαν από τους αποστόλους. Τελείται δε η σύναξή του στο μαρτυρείο του πλησίον των Κωνσταντιανών».
Ο υμνογράφος του αγίου, Ιωάννης ο μοναχός, (άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός), αναφέρεται σε όλη την αγιασμένη διαδρομή της ζωής του Στεφάνου. Και στο γεγονός ότι ήδη από τη στιγμή που έγινε χριστιανός υπήρξε «ανήρ πλήρης πνεύματος και δυνάμεως»,  και στο γεγονός ότι εκλέχτηκε από τον λαό και χειροτονήθηκε από τους αποστόλους ως βοηθός αυτών: στη διακονία των τραπεζών αλλά και στο κήρυγμα, και στο γεγονός της συλλήψεώς του, της απολογίας του, της θεοπτικής εμπειρίας του, του χαρισματικού μαρτυρίου του. Εκείνο που ιδιαιτέρως προβάλλει ο υμνογράφος του είναι ο τρόπος με τον οποίο έφυγε από τη ζωή αυτή: διά λιθοβολισμού – ένας συνηθισμένος τρόπος των Ιουδαίων, για εκείνους που θεωρούνταν ότι βλασφημούσαν την πίστη τους. Κι ως εξαίσιος ποιητής δεν μένει σε ό,τι επισημαίνουν μόνον οι αισθήσεις: το πέταγμα των λίθων, αλλά αποκαλύπτει και τη μη αισθητή πλευρά:
πρώτον, ότι οι λίθοι που έριχναν εναντίον του οι Ιουδαίοι γίνονταν την ίδια ώρα τα σκαλοπάτια ανόδου του στη Βασιλεία του Θεού («ως βαθμίδες και κλίμακες προς ουράνιον άνοδον αι των λίθων νιφάδες, σοι γεγόνασιν∙ ων επιβαίνων τεθέασαι εστώτα τον Κύριον του Πατρός εκ δεξιών», δηλαδή, οι λίθοι που σαν νιφάδες έπεφταν εναντίον σου, σου έγιναν σκαλοπάτια και σκάλες για την ουράνια άνοδό σου. Αυτά τα σκαλοπάτια ανεβαίνοντας είδες τον Κύριο να στέκεται στα δεξιά του Πατέρα)∙
δεύτερον, ότι οι λίθοι αυτοί έγιναν ο διάκοσμος του Στεφάνου, όπως στολίζεται κανείς με ποικίλα και ωραία λουλούδια, και έτσι στολισμένος πήγε ενώπιον του ζωοδότη Χριστού («ως ποικίλοις άνθεσι και ωραίοις, Στέφανε, τοι λίθοις κοσμούμενος, σαυτόν προσενήνοχας Χριστώ τω ζωοδότη»).
Και πέραν τούτων, τρίτον, ο λιθοβολισμός του συνιστά το στεφάνι που του έθεσαν οι φονευτές του, όταν εκείνος τους είχε «λιθοβολίσει» με τις νιφάδες των θεοπνεύστων λόγων του («Θεηγόρου στόματος νιφάσιν έβαλε τους μιαιφόνους ο Πρωτομάρτυς∙ υπ’ αυτών απείροις δε των λίθων νιφάσιν, ως νικητής εστέφετο», δηλαδή: ο Πρωτομάρτυρας κτύπησε τους άθλιους φονευτές του με τις νιφάδες του θεηγόρου στόματός του, γι’ αυτό στεφόταν σαν νικητής από αυτούς με τις νιφάδες των λίθων).
Επικεντρώνοντας ο μοναχός Ιωάννης στο μαρτυρικό τέλος του αγίου Στεφάνου δεν είναι δυνατόν να μη σταθεί στο κορυφαίο σημείο του μαρτυρίου του: τη συγχώρηση των λιθοβολιστών του, την άφεση της εχθρικής προς αυτόν ενεργείας τους. Και το μυαλό του βεβαίως πηγαίνει εκεί που πηγαίνει το μυαλό όλων μας: στον εσταυρωμένο Κύριο, ο Οποίος πάνω στον Σταυρό συγχωρεί και Αυτός τους σταυρωτές Του. «Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι», είπε ο Κύριος, «Κύριε, μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην» λέει ο Στέφανος. Τα ίδια λόγια, με ελαφρά παραλλαγή, η ίδια στάση ζωής. Ο δούλος ο οποίος ακολουθεί επακριβώς τα χνάρια του Κυρίου του. «Μιμητής πανάριστος χρηματίσας, Δέσποτα Χριστέ, του τιμίου πάθους σου ο Στέφανος, τους φονευτάς δι’ ευλογίας αμύνεται» (Δέσποτα Χριστέ, ο Στέφανος χρημάτισε πανάριστος μιμητής του τιμίου πάθους σου, και αντιδρά απέναντι στους φονευτές του με την ευλογία). «Ω της μακαρίας σου, ης εφθέγξω, Στέφανε φωνής! Μη στήσης τοις φονευταίς, Δέσποτα, βοών, Χριστέ το αγνόημα∙ αλλ’  ως Θεός και Δημιουργός, δέξαι το πνεύμα μου, ώσπερ θύμα ευωδέστατον» (Ω η μακάρια φωνή, που βγήκε από το στόμα σου, Στέφανε: Μη καταλογίσεις, φωνάζοντας, Δέσποτα Χριστέ, στους φονευτές την άγνοιά τους. Αλλά σαν Θεός και Δημιουργός, δέξου το πνεύμα μου, σαν ευωδέστατο θύμα).

Κι είναι ευνόητο ότι η στάση του αγίου Στεφάνου, να στέκεται δηλαδή κανείς με αγάπη απέναντι και προς τους εχθρούς, δεν είναι μία επιλογή μόνο δική του, σαν ένα είδος εξαίρεσης. Συνιστά την εντολή του Κυρίου, σύμφωνα με τα λόγια και την ίδια τη ζωή Του, που αφορά όλους μας. Αν δηλαδή δεν συγχωρούμε εκ καρδίας όλους εκείνους που μας βλάπτουν και μας αδικούν, έστω κι αν φαίνεται ότι έχουμε χίλια δίκια, δεν μπορούμε να ανήκουμε στον Χριστό. Το αποδεικτικό στοιχείο ότι είμαστε Εκείνου, ότι Εκείνος κατοικεί μέσα μας, ότι Εκείνος θα μας δεχθεί χαίρων στη Βασιλεία Του, ευλογώντας την εκεί παρουσία μας, είναι η χωρίς όρια αγάπη μας προς όλους και η άφεση των αμαρτιών των συνανθρώπων μας. Χωρίς την ανεξικακία αυτή, η οποία τίθεται σε ενέργεια με τη δύναμη ασφαλώς του ίδιου του Κυρίου, δεν βλέπουμε πρόσωπο Θεού, κι ακόμη χειρότερα: ευρισκόμαστε υπό την κυριαρχία του πονηρού διαβόλου. Μακάρι το τέλος της ζωής μας, δηλαδή δυνητικά η κάθε στιγμή μας, να μας βρει σε αυτή τη συγχώρηση. Σημαίνει ότι το Πνεύμα του Θεού θα μας συνοδεύει αιωνίως.

πηγή

Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2014

Λόγος στη Γέννηση του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού



Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

Μυστήριο παράξενο και παράδοξο βλέπω. Ποιμένες ακούγονται στα αυτιά μου, όχι επειδή παίζουν ένα υπαίθριο σκοπό, αλλά επειδή τραγουδούν ουράνιο ύμνο. Άγγελοι τραγουδούν, Αρχάγγελοι μέλπουν, υμνούν τα Χερουβίμ, δοξολογούν τα Σεραφίμ, οι πάντες γιορτάζουν επειδή βλέπουν τον Θεό πάνω στην γή και τον άνθρωπο στους ουρανούς. Τον (Θεό πού είναι) άνω (τώρα να είναι) κάτω από οικονομία και τον (άνθρωπο που είναι) κάτω (τώρα να είναι) άνω από φιλανθρωπία. Σήμερα η Βηθλεέμ τον ουρανό εμιμήθηκε. Επειδή αντί για αστέρια αγγέλους που υμνούν δέχθηκε και αντί για τον ήλιο τον Ήλιο της Δικαιοσύνης απεριγράπτως εχώρεσε. Και μην αναζητάς πως. Επειδή όπου θέλει ο Θεός νικιέται η τάξη της φύσεως. Επειδή θέλησε, το κατόρθωσε, κατήλθε, έσωσε. Όλα (τα κτίσματα) συντρέχουν με τον Θεό (τον Κτίστη). Σήμερα ο Ων τίκτεται και ο Ων γίνεται αυτό που δεν ήταν. Γιατί ενώ είναι Θεός, γίνεται άνθρωπος, χωρίς να πάψει να είναι Θεός. Επειδή δεν έγινε άνθρωπος με το να πάψει να είναι Θεός, αλλά ούτε πάλι με το να προκόψει από άνθρωπος έγινε Θεός. Αλλά ενώ είναι ο (Θεός) Λόγος, έγινε σαρξ (δηλαδή και άνθρωπος) με απάθεια, χωρίς να μεταβληθεί η φύση Του (σημ: στο Ένα πρόσωπο του Χριστού αποδίδονται η Θεία και η ανθρώπινη φύση)...

Επειδή λοιπόν όλοι σκιρτούν από χαρά, να σκιρτήσω θέλω κι εγώ, να χορεύσω επιθυμώ, να πανηγυρίσω θέλω. Αλλά χορεύω χωρίς να παίζω κιθάρα, χωρίς να κινώ κλαδιά κισσού, χωρίς να κρατώ αυλούς, χωρίς να ανάβω λαμπάδες, αλλά αντί για μουσικά όργανα κρατώντας τα σπάργανα του Χριστού. Γιατί αυτά είναι η ελπίδα μου, αυτά η ζωή μου, αυτά η σωτηρία μου, αυτά ο αυλός μου, αυτά η κιθάρα μου. Γι’ αυτό κι έρχομαι κρατώντας αυτά, για να λάβω με την δύναμή τους ισχύ λόγων και να πω μαζί με τους Αγγέλους “Δόξα εν υψίστοις Θεώ” και μαζί με τους ποιμένες “κι επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία”. Σήμερα αυτός, που γεννήθηκε αρρήτως εκ του Πατρός, αφράστως τίκτεται από Παρθένο για μένα. Αλλά τότε γεννήθηκε κατά φύσιν από τον Πατέρα πριν τους αιώνες, καθώς ο Πατέρας γνωρίζει. Ενώ πάλι σήμερα παρά φύσιν ετέχθη καθώς γνωρίζει η Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Και η άνω γέννησή του αληθής και η κάτω γέννηση αψευδής. Και αληθινά Θεός εκ Θεού εγεννήθη και αληθινά άνθρωπος ο Ίδιος εκ Παρθένου ετέχθη. Άνω μόνος εκ μόνου Μονογενής, κάτω μόνος εκ Παρθένου μόνης Μονογενής ο Ίδιος. Επειδή όπως ακριβώς (είναι) ασεβές να εννοήσουμε μητέρα για την άνω γέννηση έτσι (είναι) βλάσφημο να υπονοήσομε πατέρα για την κάτω γέννηση. Ο Πατέρας γέννησε απαθώς χωρίς να μειωθεί η Θεία Του φύση και η Παρθένος αφθόρως έτεκε. Επειδή ούτε ο Πατέρας έπαθε κάποια μείωση όταν γέννησε, επειδή θεοπρεπώς εγέννησε. Ούτε η Παρθένος έπαθε φθορά όταν έτεκε, επειδή πνευματικώς έτεκε.
Όπως ακριβώς ο τεχνίτης όταν βρει χρησιμότατο υλικό κατασκευάζει ωραιότατο σκεύος έτσι κι ο Χριστός όταν βρήκε της Παρθένου άγιο το σώμα και την ψυχή, κατεκόσμησε για τον εαυτόν Του έμψυχο ναό, με τρόπο που θέλησε έπλασε άνθρωπο μέσα στην Παρθένο και αφού ντύθηκε αυτόν (σημ: από την σύλληψή Του ήταν τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος), σήμερα έρχεται, χωρίς να ντραπεί την ασχήμια της (ανθρώπινης) φύσεως. Επειδή δεν θεωρούσε ύβρη για τον εαυτόν Τον να φορέσει το δικό του έργο. Και το πλάσμα απέκτησε μεγίστη δόξα επειδή έγινε ένδυμα του Τεχνίτη. Επειδή όπως ακριβώς κατά την πρώτη δημιουργία ήταν αδύνατον να κατασκευάσει τον άνθρωπο πριν έλθει ο πηλός στα χέρια Του, έτσι και το φθαρμένο σκεύος ήταν αδύνατον να μεταποιηθεί εάν δεν γινόταν ένδυμα του Δημιουργού. Αλλά τι να πω και τι να λαλήσω; Επειδή το θαύμα με εκπλήττει. Ο Παλαιός των ημερών Παιδί έγινε, Αυτός που κάθεται σε θρόνο υψηλό και ανυψωμένο τοποθετείται σε φάτνη, ο ανέγγιχτος, ο απλός κι ασύνθετος κι ασώματος με ανθρώπινα χέρια τυλίγεται, Αυτός που σπάει τα δεσμά της αμαρτίας με σπάργανα εμπλέκεται, επειδή αυτό θέλει. Επειδή θέλει την ατιμία να την κάνει τιμή, την αδοξία να την ντύσει με δόξα, την ύβρη να κάνει αρετή. Γι’ αυτό και λαμβάνει το δικό μου σώμα για να χωρέσω εγώ τον δικό του Λόγο (σημ: με την Θεία Μετάληψη ο πιστός γίνεται ναός του Χριστού). Και επειδή έλαβε την δική μου σάρκα μου δίνει το δικό Του Πνεύμα. Έτσι ώστε δίνοντας και λαμβάνοντας να μου εμπορευθεί τον θησαυρό της ζωής. Μου λαμβάνει την σάρκα για να με αγιάσει. Μου δίνει το Πνεύμα για να με διασώσει. Αλλά τι να πω και τι να λαλήσω; “Να, η Παρθένος θα συλλάβει”. Δεν λέγεται πια σαν κάτι που θα γίνει, αλλά θαυμάζεται σαν πεπραγμένο.
Διασκευασμένο απόσπασμα από το
“ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ” του Αγ. Ιωάννη Χρυσοστόμου

Κυριακή 21 Δεκεμβρίου 2014

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 105 ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΛΕΥΚΑΔΟΣ & ΙΘΑΚΗΣ κ.κ. ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΕΠΙ ΤΗ ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Phi_12_25
ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 105
ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΛΕΥΚΑΔΟΣ & ΙΘΑΚΗΣ κ.κ. ΘΕΟΦΙΛΟΥ
ΕΠΙ ΤΗ ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί τόν εὐσεβῆ Λαόν
τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.
                                                 
«Χριστός Γεννᾶται· δοξάσατε.
Χριστός ἐξ Οὐρανῶν· ἀπαντήσατε.
Χριστός ἐπί γῆς· ὑψώθητε…»

Ἀγαπητά μου παιδιά Πνευματικά,
Ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ περιβάλλεται τή χοϊκή καί ἐφάμαρτη ἀνθρώπινη φύση, γιά νά τήν ἐξαγνίσει, νά τήν ἀφθαρτοποιήσει, νά τήν κάνει κοινωνό Θείας φύσεως.
«Ἐπεσκέψατο καὶ ἐποίησε λύτρωσιν τῷ λαῷ αὐτοῦ» (Λκ. 1,68). Ὁ Κύριός μας πτώχευσε, γιὰ νὰ πλουτίσουμε ἐμεῖς (Β΄ Κορ. 8,9). Τό μεγαλεῖο τῆς οὐράνιας δόξας ἔσμιξε μέ τή φτώχεια τῆς ἀνθρωπότητας γιά τήν ὑπέρβαση τῆς γήϊνης ζωῆς.
Τήν ἐλευθερία μᾶς τή χάρισε ἡ συγκλονιστική συγκατάβαση τοῦ Θεοῦ, πού σαρκώθηκε, γιά νά μᾶς ἐλευθερώσῃ ἀπό τήν ἁμαρτία. «Ἦλθε γάρ ἡ προσδοκία τῶν Ἐθνῶν· ἦλθεν, ἔσωσεν ἡμᾶς ἐκ τῆς δουλείας τοῦ ἐχθροῦ». Ἡ ἐλευθερία πού μᾶς χάρισε ὁ Χριστός εἶναι μιά μεγάλη προσωπική εὐθύνη τοῦ καθενός μας. Ἔχει σημασία πῶς θά τήν χρησιμοποιήσουμε· σέ ποιούς ὑψηλούς στόχους θά τήν ἀφιερώσουμε· πῶς θά τήν προφυλάξουμε ἀπό τή φθορά τοῦ ἀνθρώπινου βίου καί ἀπό τούς ἐχθρούς της. Πρέπει ἡ ζωή μας νά εἶναι τίμια, γόνιμη, χαρακτηρισμένη ἀπό σεμνότητα καί ἀμετακίνητη ἀπόφαση γιά τήν ἀρετή.
Ὁ Χριστός εἶναι ἡ Ἀγάπη. Γι’ αὐτό κι ἐμεῖς, ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας Του, πρέπει ν’ ἀγαπᾶμε τούς ἀδελφούς μας, ὅπως τόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας. Ν’ ἀπομακρύνουμε ἀπό τίς καρδιές μας τή φιλαυτία καί τήν ἰδιοτέλεια, τό φθόνο καί τήν ἔχθρα, τή διχόνοια καί τήν ὀργή, τή μνησικακία καί τήν ἐμπάθεια. Νά συγχωροῦμε τούς ἄλλους, ὅπως θέλουμε νά μᾶς συγχωροῦν κι ἐκεῖνοι. Νά συγκαταβαίνουμε στίς ἀδυναμίες τους. Νά τούς βοηθοῦμε ἐγκάρδια καί μέ προθυμία, ὅταν μᾶς χρειάζονται. Ἡ ἀγάπη εἶναι τό κυριώτερο γνώρισμα τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ μας: «ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἑμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐάν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλλοις» (Ἰω. 13,35).
Ἡ ἔλλειψη τοῦ μηνύματος αὐτῆς τῆς ἀγάπης, τῆς εἰρήνης τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἐλευθερίας ἀπό τήν ψυχή τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου εἶναι ἡ αἰτία ὅλων τῶν κοινωνικῶν καταστροφικῶν ἐξελίξεων, τῶν ὁποίων καθημερινῶς εἶναι αὐτόπτης μάρτυς, καί τίς ὁποῖες καλεῖται ἐνσυνείδητα ἤ ἀσυνείδητα νά ζήση. Ἔτσι ὁ κόσμος δέν ξέρει πιά πώς ἡ πιό μεγάλη χαρά εἶναι νά προσφέρεις καί ὄχι νά παίρνεις· νά θυσιάζεσαι καί ὄχι νά ἀπαιτῇς θυσίες· νά ἔχεις τή χαρά, ἀλλά καί τή Χάρη.
Χτυπιέται ἡ χριστιανική Πίστη, ἡ Πίστη τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τή βαρβαρότητα τοῦ ἐσωτερικοῦ μας κόσμου καί ἀπό τήν ἀπελπισία τοῦ θανάτου. Ὁ Χριστός μας ἦλθε γιά νά ἐλευθερώση τούς ἀνθρώπους. Ἦλθε νά φέρει τήν «ἐπὶ γῆς Εἰρήνη», πού εἶναι ὁ δίκαιος καημός τοῦ ἀνθρώπου καί νά μᾶς δώσῃ καί πάλι τή δυνατότητα νά ἀντλήσουμε ἐφόδια πνευματικά ἀπό τή «λησμονημένη πηγή τοῦ Θεοῦ»: τήν ἀγάπη, τόν σεβασμό, τήν ἀξιοπρέπεια καί τήν ἐλπίδα.
Ἀδελφοί μου εὐλογημένοι,
Ἡ σάρκωση τοῦ Θεανθρώπου εἶναι προϊόν τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς. Εἶναι θυσία τοῦ Οὐρανοῦ γιά χάρη μας. Ἄς ψάλλουμε μαζί μέ τούς ὁδοιπόρους πρός τό Σπήλαιο:
«Χορεύουσιν Ἄγγελοι πάντες ἐν οὐρανῷ, καὶ ἀγάλλονται σήμερον· σκιρτᾶ δὲ πᾶσα ἡ κτίσις διὰ τὸν γεννηθέντα ἐν Βηθλεέμ, Σωτῆρα Κύριον· ὅτι πᾶσα πλάνη τῶν εἰδώλων πέπαυται καὶ βασιλεύει Χριστός εἰς τοὺς αἰῶνας…»
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ!
Διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης σας
Ο ΠΟΙΜΕΝΑΡΧΗΣ ΣΑΣ



† Ὁ Λευκάδος καί Ἰθάκης Θεόφιλος

Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2014

Ο ΑΓΙΟΣ ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ Ο τρωθείς υπό βελών ένδοξος μάρτυς του Χριστού


Μεταξύ των ενδόξων μαρτύρων του 3ου μ.Χ. αιώνα, που έλαβαν από τον στεφανοδότη Κύριο τον αμάραντο στέφανο της αιωνίου δόξας είναι και ο τιμώμενος από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας στις 18 Δεκεμβρίου Άγιος Σεβαστιανός και οι συν αυτῴ μαρτυρήσαντες Ζωή, Τραγκυλίνος, Νικόστρατος, Κλαύδιος, Κάστωρ, Τιβούρτιος, Κάστουλος, Μαρκελλίνος και Μάρκος. Ο Άγιος Σεβαστιανός έζησε και μαρτύρησε επί των ημερών του αυτοκράτορος Διοκλητιανού (245 - 313μ.Χ.) , ο οποίος υπήρξε σκληρότατος διώκτης των χριστιανών και βασίλευσε μεταξύ των ετών 284-305μ.Χ. Καταγόταν από τα Μεδιόλανα της Ιταλίας, το σημερινό Μιλάνο, το οποίο ανακηρύχθηκε από τον Διοκλητιανό πρωτεύουσα του δυτικού τμήματος της αυτοκρατορίας. Ο Σεβαστιανός ήταν γόνος εκλεκτών γονέων, οι οποίοι διακρίνονταν για την υψηλή κοινωνική τους θέση, τη μεγάλη τους ευσέβεια και τη βαθιά χριστιανική πίστη.
Γι’ αυτό και ανατράφηκε με τα νάματα της αληθινής πίστεως στον Ιησού Χριστό. Παράλληλα η ευφυΐα, η γενναιότητα, το ήθος και η υπευθυνότητά του απέσπασαν τον θαυμασμό και την εκτίμηση του αυτοκράτορος Διοκλητιανού, ο οποίος τον προσέλαβε στην αυτοκρατορική του φρουρά. Μάλιστα τον ανέδειξε ως πρώτο της συγκλήτου και πρώτο του στρατιωτικού καταλόγου, γεγονός που αποδεικνύει τη μεγάλη ευαρέσκεια του αυτοκράτορος και την αμέριστη εμπιστοσύνη στο πρόσωπο και τις ικανότητες του. Όμως ο Διοκλητιανός δεν γνώριζε και δεν φανταζόταν ποτέ ότι ο Σεβαστιανός, ο αναδειχθείς από αυτόν στην αξιοζήλευτη θέση του πρώτου στο τάγμα των πραιτωριανών, ήταν χριστιανός. Ήταν όμως «κεκρυμμένος» όχι από φόβο για το μαρτύριο υπέρ της χριστιανικής πίστεως, αλλά για να μπορεί ανυποψίαστα να διδάσκει τον λόγο του Θεού μέσα στα ανάκτορα και για να μπορεί να μπαίνει μέσα στις φυλακές και να στηρίζει στην πίστη τους χριστιανούς, εμψυχώνοντάς τους και προετοιμάζοντάς τους για το μαρτύριο. Είναι ενδεικτικό ότι παρηγορούσε τους φυλακισμένους χριστιανούς, τους δίδασκε δε ότι η παρούσα ζωή είναι μάταια και πρόσκαιρη και ότι θα πρέπει να προσβλέπουν μόνο στην απόλαυση των αιωνίων αγαθών. 


Μεταξύ των συλληφθέντων χριστιανών ήταν και δύο αδέλφια, ο Μαρκελλίνος και ο Μάρκος, οι οποίοι μετά τα σκληρά βασανιστήρια που υπέστησαν, ήταν καταδικασμένοι σε θάνατο. Όμως ο έπαρχος της πόλεως Χρωμάτιος έδωσε προθεσμία τριάντα ημερών για να προσέλθουν οι γονείς και συγγενείς τους για να τους μεταπείσουν να αρνηθούν τον Χριστό και έτσι να μην θανατωθούν. Ο πατέρας τους, ονόματι Τραγκυλίνος, επισκέφθηκε τα δύο παιδιά του και άρχισε οδυρόμενος να τα παρακαλεί να αλλάξουν στάση και να λυπηθούν τα νειάτα και την ομορφιά τους. Επιπλέον τους επισήμανε ότι ως πατέρας δεν θα έχει πλέον κανέναν να τον φροντίσει στα γηρατειά του, να τον ενταφιάσει και να γίνει ο κληρονόμος του. Η μητέρα τους, ονόματι Μαρκία, έκλαιγε απαρηγόρητη και παρακαλούσε τα παιδιά της να μην την εγκαταλείψουν και την αφήσουν μόνη μέχρι τα γεράματά της. Έτσι το κελί της φυλακής γέμισε θρήνους και οδυρμούς, αφού και πολλοί φίλοι προσπαθούσαν να μεταπείσουν τα δύο παιδιά να αναλογισθούν τη γλυκύτητα και την ομορφιά της ζωής. Ο Σεβαστιανός παρακολουθώντας τα κλάματα και τους θρήνους των γονέων και των φίλων, επισκέφθηκε τη φυλακή για να ενθαρρύνει τους δύο συλληφθέντες και καταδικασθέντες χριστιανούς. Εκεί αποκάλυψε τη χριστιανική του ιδιότητα και απευθυνόμενος προς όλους κήρυξε το μεγαλείο της χριστιανικής πίστεως. Στον λόγο του ο Άγιος Σεβαστιανός τόνισε ότι η παρούσα ζωή είναι πρόσκαιρη, ενώ η ζωή που χαρίζει ο Κύριος σ’ αυτούς που θα μαρτυρήσουν για το πάντιμο όνομά Του είναι αιώνια και ατελεύτητος, αφού θα λάβουν ως ανταμοιβή τη Βασιλεία των Ουρανών. Άλλωστε ο ίδιος ο Κύριος λέγει: «ὅστις γὰρ ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι αὐτόν κᾀγώ ἔμπροσθεν τοῦ Πατρός μου, τοῦ ἐν οὐρανοῖς». Παράλληλα έθεσε ο Σεβαστιανός τον εαυτό του ως εγγυητή για τα ουράνια αγαθά που θα λάβουν ο Μαρκελλίνος και ο Μάρκος μετά τη θυσία τους για την αγάπη του Χριστού, αφού θα συνευφραίνονται μαζί με τον Ιησού Χριστό και θα θυμούνται τους γονείς και τους συγγενείς τους επικαλούμενοι το όνομα του Κυρίου και τη βοήθειά Του. Γι’ αυτό και παρότρυνε τους γονείς να σταματήσουν να θρηνούν για την απώλεια της ζωής των παιδιών τους, στα δε παιδιά επέστησε την προσοχή τους, εμψυχώνοντάς τα και λέγοντάς τους να μην υποκύψουν στις παγίδες του διαβόλου, ο οποίος επιδιώκει με κάθε τρόπο να τους στερήσει τη σωτηρία και την αιώνια ζωή. Και καθώς ο Σεβαστιανός ενθάρρυνε με αυτά τα λόγια τους δύο νεαρούς αθλητές του Χριστού, ένα υπερκόσμιο ουράνιο φως περιέλουσε τον χώρο και τον ίδιο, την ίδια δε στιγμή ένας λαμπροφόρος νεανίας παρουσιάσθηκε και στάθηκε δίπλα του. 


Όμως και ένα άλλο θαυμαστό γεγονός έλαβε χώρα, γεγονός που επιβεβαίωσε στους παριστάμενους την παντοδυναμία του ενός και αληθινού Θεού. Την εποχή αυτή μια γυναίκα που ονομαζόταν Ζωή και ήταν σύζυγος του Νικοστράτου, ο οποίος είχε το αξίωμα του πριμικηρίου, ήταν εντελώς βουβή. Ακούγοντας τον Σεβαστιανό να μιλάει για τον Ιησού Χριστό, εντυπωσιάσθηκε και συγκινήθηκε τόσο πολύ, ώστε άρχισε να ικετεύει τον Σεβαστιανό να της χαρίσει την υγεία και την πλήρη θεραπεία της. Ο Άγιος Σεβαστιανός επικαλέσθηκε τότε το όνομα του Χριστού και αμέσως ξαναβρήκε η Ζωή τη λαλιά της. Αμέσως ευχαρίστησε και δόξασε τον Θεό για τη θεραπεία που της χάρισε και ασπάσθηκε τη χριστιανική πίστη. Μόλις είδε το θαύμα ο Νικόστρατος, απελευθέρωσε τους δύο νεαρούς αθλητές του Χριστού, τον Μαρκελλίνο και τον Μάρκο, και αφού τους ζήτησε συγνώμη για τα βασανιστήρια που υποβλήθηκαν, τους προέτρεψε να φύγουν από τη Ρώμη. Όμως οι δύο μάρτυρες αρνήθηκαν να φύγουν και έτσι να χάσουν τον στέφανο της δόξας από τον Δωρεοδότη Κύριο, ενώ στον Νικόστρατο που επέδειξε προθυμία στο να μαρτυρήσει για τον Χριστό, του πρότειναν να συγκεντρώσει στο σπίτι του όλους τους φυλακισμένους, τους οποίους και να προσφέρει ως δώρο στον Θεό, στη συνέχεια δε να μαρτυρήσει για το όνομα Του. 

Τη συνάθροιση των φυλακισμένων χριστιανών στο σπίτι του Νικοστράτου πληροφορήθηκε ο έπαρχος Χρωμάτιος, ο οποίος έδωσε εντολή στον Κλαύδιο να συλλάβει τον Νικόστρατο και να τον οδηγήσει ενώπιον του. Ο Χρωμάτιος θέλησε να μάθει τον λόγο της συγκέντρωσης όλων των φυλακισμένων στο σπίτι του και τότε εκείνος για να προστατεύσει τους χριστιανούς, του απάντησε ότι το έκανε για να προκαλέσει τον φόβο των χριστιανών. Ο έπαρχος άφησε ελεύθερο τον Νικόστρατο, ο οποίος μίλησε στον Κλαύδιο για τη βαθιά χριστιανική πίστη του Σεβαστιανού, ο οποίος αδιαφορώντας για τα αξιώματα και την αυτοκρατορική δόξα, ενθάρρυνε τους χριστιανούς με τον λόγο του για τον Ιησού Χριστό, γεγονός που επιβεβαιώνεται και με τα τελούμενα θαύματα διὰ της χάριτός Του. Μόλις άκουσε αυτά ο Κλαύδιος, πήγε αμέσως στο σπίτι του και αφού πήρε τα δύο άρρωστα παιδιά του, πήγε στο σπίτι του Νικοστράτου και πέφτοντας στη γη παρακαλούσε για τη θεραπεία των παιδιών του. Στο σπίτι είχαν συγκεντρωθεί άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι κατηχούνταν στη χριστιανική πίστη και προετοιμάζονταν για το άγιο Βάπτισμα. Εκλήθη μάλιστα ένας ευσεβής ιερέας, ονόματι Πολύκαρπος, ο οποίος βάπτισε όλους τους κατηχούμενους , οι δε ασθενείς θεραπεύτηκαν πλήρως από τις ασθένειές τους. Πρώτα βαπτίσθηκαν τα δύο άρρωστα παιδιά του Κλαυδίου και ακολούθησαν και οι υπόλοιποι. Συνολικά ασπάσθηκαν τη χριστιανική πίστη 64 άτομα, μεταξύ δε αυτών οι δύο γονείς των νεαρών αθλητών, Τραγκυλίνος και Μαρκία, και όλη η οικογένεια του Νικοστράτου. Μάλιστα ο Τραγκυλίνος θεραπεύτηκε και από την αρθρίτιδα που τον ταλαιπωρούσε για πολλά χρόνια. 

Όταν πέρασαν οι τριάντα ημέρες που είχε δώσει ως προθεσμία ο Χρωμάτιος για να μεταπεισθούν ο Μαρκελλίνος και ο Μάρκος, ο έπαρχος απευθυνόμενος στον Τραγκυλίνο τον ρώτησε, εάν εξακολουθούν τα παιδιά του να πιστεύουν στον Χριστό και να αρνούνται να θυσιάσουν στους προγονικούς θεούς. Τότε ο Τραγκυλίνος απάντησε ότι όχι μόνο τα παιδιά του, αλλά και εκείνος γνώρισε τον Χριστό και πιστεύει σ’ Αυτόν, γεγονός που τους κάνει να αισθάνονται ευτυχισμένοι. Τότε ο Χρωμάτιος εξεπλάγη από αυτή την αποκάλυψη και αμέσως ο Τραγκυλίνος βρήκε την ευκαιρία να μιλήσει για τον Ιησού Χριστό ως τον μόνο αληθινό Θεό, ο οποίος δημιούργησε τον άνθρωπο και όλο το σύμπαν. Τόνισε μάλιστα ότι όσοι Τον αγνοούν, ζουν μέσα στην πλάνη, ενώ διακήρυξε την παντοδυναμία Του και μέσα από το θαύμα που έκανε στον ίδιο, αφού ενώ ήταν παράλυτος λόγω της αρθρίτιδας, τώρα μπορεί πλέον να περπατήσει. Ακούγοντας ο έπαρχος, ο οποίος έπασχε και αυτός από αρθρίτιδα, αυτή την ομολογία πίστεως και τις συγκλονιστικές αποκαλύψεις, εντυπωσιάσθηκε σε τέτοιο βαθμό, ώστε είπε στον Τραγκυλίνο να φέρει την επόμενη ημέρα κρυφά τον Σεβαστιανό και τον ιερέα Πολύκαρπο, οι οποίοι με την κατήχηση και το άγιο Βάπτισμα θα μετέτρεπαν τον πρώην διώκτη των χριστιανών σε ένθερμο αγωνιστή της πίστεως στον Ιησού Χριστό. Την επόμενη ημέρα παρουσιάσθηκαν μπροστά στον έπαρχο ο Τραγκυλίνος μαζί με τον Σεβαστιανό και τον Πολύκαρπο. Ο Χρωμάτιος άρχισε να τους παρακαλεί να τον θεραπεύσουν από την ασθένειά του και εκείνος υποσχέθηκε να τους προσφέρει όσα αγαθά επιθυμούν. Τότε ο Σεβαστιανός και ο Πολύκαρπος του ζήτησαν ως απαραίτητη προϋπόθεση να πιστέψει στον Θεό με όλη του την καρδιά, αλλά παράλληλα να καταστρέψει και όλα τα είδωλα που υπήρχαν στο σπίτι του. Ο έπαρχος έπραξε όπως ήθελαν, αλλά ο γιος του, ονόματι Τιβούρτιος, διατηρούσε τις αμφιβολίες του σχετικά με τη χριστιανική πίστη και την παντοδυναμία του Θεού. Παρόλο που είχαν συντριβεί όλα τα είδωλα, υπήρχε και ένα, στο οποίο είχε σκαλισθεί όλη η αστρολογία και η κίνηση των ουρανίων σωμάτων και είχε απομείνει όρθιο. Το αξιοθαύμαστο αυτό για τη τέχνη του είδωλο το κρατούσε ο Τιβούρτιος επίμονα και προειδοποίησε, ότι εάν δεν θεραπευτεί ο πατέρας του από τη νόσο μετά τη συντριβή αυτού του ειδώλου, θα ριχθούν μέσα σε πυρακτωμένα καμίνια ο Σεβαστιανός και ο Πολύκαρπος. Εάν όμως αποκατασταθεί η υγεία του, τότε θα γίνει χριστιανός και θα λάβει και το άγιο Βάπτισμα. Οι δύο χριστιανοί αποδέχθηκαν την πρόταση - πρόκληση του Τιβούρτιου και αμέσως μετά τη συντριβή του ειδώλου και την προσευχή τους στον Κύριο, ένα υπέρλαμπρο φως περιέλουσε τον Χρωμάτιο. Ταυτόχρονα ένας ολόφωτος νεανίας παρουσιάσθηκε και του είπε ότι ο Χριστός τον απέστειλε για να τον απαλλάξει από την ασθένεια που τον βασανίζει. Εκείνη τη στιγμή ο Χρωμάτιος έγινε εντελώς υγιής και το θαύμα ανατάραξε την ψυχή του γιου του, ο οποίος επιθυμούσε πλέον να βαπτισθεί χριστιανός. Αφού πατέρας και γιος προετοιμάσθηκαν για το μεγάλο και ιερό μυστήριο του Βαπτίσματος, προσευχόμενοι και νηστεύοντας μερικές ημέρες, έγιναν χριστιανοί και βαπτίσθηκαν στο όνομα του Τριαδικού Θεού. Κατόπιν ο Χρωμάτιος παραιτήθηκε από το αξίωμα του επάρχου, ενώ διαμοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και απελευθέρωσε τους περίπου 1.400 δούλους του, οι οποίοι ασπάσθηκαν τη χριστιανική πίστη και έμειναν στην υπηρεσία του. 

Όμως την εποχή αυτή ο διωγμός εναντίον των χριστιανών άρχισε να γίνεται σκληρότερος , αφού κανένας δεν μπορούσε να πουλήσει ή να αγοράσει αγαθά, εάν δεν πρόσφερε θυσία στους ειδωλολατρικούς θεούς. Γι’ αυτό και ο Χρωμάτιος με την πνευματική καθοδήγηση του Επισκόπου Γαΐου συγκέντρωσε στο σπίτι του όλους τους χριστιανούς, στους οποίους παρείχε όλα τα αγαθά. Αλλά η απειλητική κατάσταση με τους διωγμούς άρχισε να εντείνεται ολοένα και περισσότερο. Έτσι ο Χρωμάτιος πρότεινε στον Γάιο να πάρει τους ασθενέστερους χριστιανούς και να τους μεταφέρει σε κτήμα του στην Καμπανία, όπου θα μπορούσαν εκεί να συντηρηθούν και να ζήσουν με ασφάλεια και χωρίς να διατρέχουν κίνδυνο. Η μετάβαση των ασθενέστερων χριστιανών στην Καμπανία θα έπρεπε να συνοδευτεί και με την παρουσία είτε του Σεβαστιανού είτε του ιερέως Πολυκάρπου. Όμως στο σημείο αυτό υπήρξε διαφωνία μεταξύ των δύο ανδρών, αφού και οι δύο επιθυμούσαν να μείνουν στη Ρώμη για να μαρτυρήσουν. Όμως καθ’ υπόδειξη του Γαΐου ο ιερέας Πολύκαρπος αναχώρησε με την ομάδα των ασθενέστερων χριστιανών για την Καμπανία, ενώ ο Σεβαστιανός έμεινε στη Ρώμη για να υπερασπισθεί τους διωκόμενους χριστιανούς. Ενδεικτικό είναι ότι ο Τιβούρτιος, ο γιος του Χρωματίου, επέμενε να μείνει στη Ρώμη και όχι να ακολουθήσει τον πατέρα του και μ’ αυτό τον τρόπο να λάβει τον στέφανο του μαρτυρίου. Το αίτημά του έγινε αποδεκτό από τον Γάιο και έτσι έμεινε μαζί με τους αγωνιζόμενους και διωκόμενους χριστιανούς. Ο Γάιος ανέλαβε το δύσκολο έργο της εμψύχωσης του αγωνιστικού φρονήματος των δοκιμαζομένων χριστιανών και χειροτόνησε διακόνους τον Μαρκελλίνο και τον Μάρκο, ενώ ο πατέρας τους, ο Τραγκυλίνος, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος, τον δε γενναίο Σεβαστιανό τον κατέστησε έκδικο της Εκκλησίας (defensor Ecclesiae), δηλαδή προστάτη και υπερασπιστή των φτωχών και των αδυνάτων. Την εποχή αυτή συνέβη όμως και ένα θαυμαστό γεγονός, που ενίσχυσε την πίστη και επιβεβαίωσε την παντοδυναμία του αληθινού Θεού. Κάποιος έπεσε από μεγάλο ύψος και όλοι πίστευαν ότι ήταν νεκρός. Τον βαριά τραυματισμένο πλησίασε ο Τιβούρτιος, ο οποίος αφού προσευχήθηκε στον Κύριο, αποκαταστάθηκε πλήρως η υγεία του ασθενούς. Η οικογένεια του παρ’ ολίγο νεκρού συγκινήθηκε από το θαύμα διά της χάριτος του Κυρίου και αφού κατηχήθηκε από τον Γάιο, έλαβε και το άγιο Βάπτισμα. 

Όμως ο αδυσώπητος διωγμός εναντίον των χριστιανών εξακολουθούσε να μαίνεται και φρικτά βασανιστήρια ανέμεναν τους χριστιανούς για την άρνησή τους να θυσιάσουν στα είδωλα. Έτσι η Ζωή, η σύζυγος του Νικοστράτου, συνελήφθη να προσεύχεται στον τάφο του Αποστόλου Πέτρου και αρνούμενη να προσφέρει θυσία στον ανδριάντα του Άρεως, φυλακίσθηκε και κατόπιν κρεμάσθηκε κατωκέφαλα. Αφού την κατέκαυσαν, έδεσαν στο σώμα της μια βαρειά πέτρα και την πέταξαν στον ποταμό Τίβερη. Ο ιερέας Τραγκυλίνος πληροφορούμενος τα συνταρακτικά αυτά γεγονότα, εντυπωσιάσθηκε από τη γενναιότητα και το αγωνιστικό φρόνημα της Ζωής και αμέσως μετέβη στον τάφο του Αποστόλου Παύλου για να προσευχηθεί. Εκεί συνελήφθη και ρίχθηκε και αυτός στον Τίβερη. Στην προσπάθεια όμως του Νικοστράτου και του Κλαυδίου να βρουν το σώμα του Τραγκυλίνου και να το ενταφιάσουν, συνελήφθηκαν και αυτοί και μετά από πολλά βασανιστήρια, τους έριξαν και αυτούς στον Τίβερη, ενώ μαζί μ’ αυτούς βρήκαν φρικτό θάνατο μεταξύ άλλων και τα παιδιά του Κλαυδίου. Όμως τη σύλληψη δεν διέφυγε και ο Τιβούρτιος, ο οποίος προδόθηκε από τον Κουρτουνάτο που υποδυόταν τον χριστιανό και μάλιστα τη στιγμή που και οι δύο προσεύχονταν. Ο Τιβούρτιος οδηγήθηκε μαζί με τον υποτιθέμενο χριστιανό ενώπιον του επάρχου Φλαβιανού και αφού ξεσκέπασε την υποκρισία του Κουρτουνάτου και αρνήθηκε να θυσιάσει στους ψεύτικους θεούς, οδηγήθηκε έξω από την πόλη, όπου και αποκεφαλίσθηκε. Αλλά και ο Κάστουλος, ο οποίος έκρυβε τους χριστιανούς, συνελήφθη και αφού μαστιγώθηκε ανελέητα, ρίχθηκε μέσα σε βόθρο. Ενδεικτικό είναι ότι και ο Μαρκελλίνος και ο Μάρκος, οι δύο αυτοί θαρραλέοι αγωνιστές της πίστεως, συνελήφθηκαν και έμειναν δεμένοι σ’ έναν πάσσαλο δεχόμενοι τις ύβρεις του όχλου. Παρέμειναν όμως σταθεροί και ακλόνητοι στην πίστη τους στον Σωτήρα και Λυτρωτή Χριστό και παρέδωσαν το πνεύμα τους στον Κύριο από τις πληγές που προκάλεσαν οι λόγχες των στρατιωτών. 

Όλη αυτή την περίοδο των διωγμών ο γενναίος αθλητής του Χριστού Σεβαστιανός δεν μένει αδρανής. Εμψυχώνει τους φυλακισμένους χριστιανούς, τους φέρνει στη φυλακή το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου για να κοινωνήσουν, ενώ περισυλλέγει τα σώματα των μαρτυρικώς τελειωθέντων χριστιανών και τα μεταφέρει στις κατακόμβες για να μην συλληθούν. Όμως μια ημέρα αποκαλύφθηκε και στον ίδιο τον αυτοκράτορα Διοκλητιανό ότι ο ευφυής, ικανός και γενναίος Σεβαστιανός είναι χριστιανός. Μόλις πληροφορήθηκε ο σκληρόκαρδος χριστιανομάχος αυτοκράτορας τη χριστιανική ιδιότητα του Σεβαστιανού, εκλήθη να δώσει εξηγήσεις. Και τότε ο μακάριος και αξιοθαύμαστος Σεβαστιανός ομολόγησε ενώπιον του Διοκλητιανού το μεγαλείο και την ανωτερότητα του ενός και αληθινού Θεού και την παραφροσύνη της λατρείας των ψεύτικων και αναίσθητων θεών που είναι κατασκευασμένοι από ανθρώπους. Η θαρραλέα αυτή ομολογία εξαγρίωσε σε τέτοιο βαθμό τον παρανοϊκό αυτοκράτορα, ο οποίος έδωσε την εντολή να οδηγήσουν τον Σεβαστιανό έξω από τα ανάκτορα και αφού τον γδύσουν και τον δέσουν πάνω σ’ ένα δένδρο, να του ρίξουν απειράριθμα δηλητηριώδη βέλη για να τον φονεύσουν. Ο ένδοξος μάρτυς του Χριστού δέχθηκε με αγαλλίαση το φρικτό μαρτύριο και στρέφοντας τα μάτια του στον Ουρανό, προσευχήθηκε ζητώντας από τον Θεό να συγχωρήσει τους δολοφόνους του. Όταν οι στρατιώτες πίστεψαν ότι είναι πλέον νεκρός, τον άφησαν και αποχώρησαν. Όταν νύχτωσε, ήρθε η σύζυγος του Καστούλου στον χώρο του μαρτυρίου για να ενταφιάσει το υπό των δηλητηριωδών βελών χτυπημένο άψυχο σώμα του μάρτυρος. Όμως με έκπληξη διαπίστωσε ότι ο Σεβαστιανός ανέπνεε και ήταν ακόμη ζωντανός. Αμέσως τον πήρε στο σπίτι της και αφού του πρόσφερε την πρέπουσα περιποίηση, επανάκτησε πλήρως την υγεία του. Μόλις οι χριστιανοί πληροφορήθηκαν ότι ο Σεβαστιανός ζει, τον επισκέφθηκαν και τον παρακάλεσαν να εγκαταλείψει τη Ρώμη όσο το δυνατόν γρηγορότερα, διότι τον περιμένουν ακόμη σκληρότερα βασανιστήρια. Όμως ο γενναίος υπερασπιστής των φτωχών και των αδυνάτων και αήττητος στρατιώτης του Χριστού επιθυμώντας να λάβει τον αμάραντο στέφανο του μαρτυρίου, όχι μόνο δεν εγκατέλειψε την πόλη, αλλά πληροφορούμενος ότι ο Διοκλητιανός θα μετέβαινε στον ναό για να προσφέρει θυσία στα είδωλα, επεδίωξε να τον συναντήσει. Έτσι παρουσιάσθηκε ενώπιον του χριστιανομάχου αυτοκράτορος, ο οποίος μόλις τον αντίκρισε, νόμιζε ότι έβλεπε ένα φάντασμα. Όταν όμως έκπληκτος ρώτησε, εάν πρόκειται για τον Σεβαστιανό, ο οποίος κατ’ εντολήν του φονεύθηκε με βέλη, εκείνος απάντησε ότι πράγματι είναι ο Σεβαστιανός, του είπε δε ότι τον ανέστηκε εκ νεκρών ο Κύριος, ο Οποίος του έδωσε και πάλι τη ζωή. Γι’ αυτό και τώρα θα πρέπει να σταματήσει να προσκυνά τα ακάθαρτα δαιμόνια και να καταδιώκει τους χριστιανούς. Στο άκουσμα αυτών των λόγων διέταξε οργισμένος ο Διοκλητιανός να συλληφθεί αμέσως ο ένδοξος μάρτυς του Χριστού και να χτυπηθεί ανελέητα με ρόπαλα μέχρι να ξεψυχήσει. Μέσα από το φρικτό αυτό μαρτύριο ο γενναίος Σεβαστιανός παρέδωσε το πνεύμα του και έτσι έλαβε από τον Κύριο τον αμάραντο στέφανο του μαρτυρίου, συναριθμούμενος στην ατελείωτη χορεία των ενδόξων μαρτύρων της πίστεώς μας. 

Ο Άγιος ένδοξος μάρτυς Σεβαστιανός, του οποίου η μνήμη τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας στις 18 Δεκεμβρίου, υπολογίζεται ότι μαρτύρησε το 295 - 296μ.Χ. , ενώ σύμφωνα με τα λατινικά συναξάρια αναφέρεται ως έτος μαρτυρίου το 298μ.Χ., η δε μνήμη του εορτάζεται από την Καθολική Εκκλησία στις 20 Ιανουαρίου. Μετά τη μαρτυρική τελείωση του Αγίου Σεβαστιανού δόθηκε η εντολή να ριχθεί το τίμιο σώμα του μέσα σ’ έναν βόθρο για να αποφευχθούν οι εκδηλώσεις λατρείας κατά τη διάρκεια του ενταφιασμού του από τους χριστιανούς. Όμως τη νύχτα μετά το μαρτύριο του Αγίου εμφανίσθηκε σε όραμα ο Άγιος Σεβαστιανός σε μια ευσεβή γυναίκα, ονόματι Λουκίνη, και αφού της υπέδειξε τον ακριβή τόπο, όπου βρισκόταν το σώμα του, της έδωσε την εντολή να το ενταφιάσει στην Κρύπτη, όπως και έγινε. Η Κρύπτη φέρει μέχρι σήμερα την ονομασία «Κατακόμβη του Αγίου Σεβαστιανού», επ’ ονόματι του οποίου κτίσθηκε από πάνω ο περιώνυμος ναός της Ρώμης, ρυθμού βασιλικής. Ο Άγιος Σεβαστιανός είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στη Δυτική Εκκλησία, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την ευρεία διάδοση της τιμής του στην Ιταλία, την Ισπανία και τη Γαλλία. Πολλές πόλεις της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής φέρουν το όνομά του, ενώ πολυάριθμοι είναι και οι ναοί που έχουν ανεγερθεί προς τιμήν του στις ρωμαιοκαθολικές χώρες. Η πόλις της Παβίας στη Βόρεια Ιταλία τον τιμά ως προστάτη και πολιούχο, αφού απάλλαξε και έσωσε την πόλη από επιδημία, ενώ ιδιαίτερη τιμή απολαμβάνει ο Άγιος και από την Καθολική Κοινότητα της Άνω Σύρου, όπου υπάρχει ομώνυμος ενοριακός ναός. Στην πατρίδα μας ο Άγιος Σεβαστιανός τιμάται επίσης με ομώνυμο ιερό ναό στο Λινοπότι της Κω, ο οποίος βρίσκεται εντός του Στρατοπέδου «ΙΑ΄ Παλαιολόγος» και είναι ο μοναδικός ορθόδοξος ναός προς τιμήν του Αγίου. Επίσης τιμάται με ιδιαίτερη ευλάβεια και στην Κωνσταντινούπολη, όπου παραπλεύρως του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου Σαρμασικίου υπάρχει το περίφημο Αγίασμα του Αγίου Σεβαστιανού. Σύμφωνα με την παράδοση κατά τις αρχές του 19ου αιώνα παρουσιάσθηκε ο Άγιος σε όραμα σε μια γυναίκα και της υπέδειξε τον τόπο, όπου βρισκόταν το Αγίασμα. 


Η ευχή όλων μας είναι ο Άγιος ένδοξος μάρτυς Σεβαστιανός, ο τρωθείς υπό βελών και γι’ αυτό τον λόγο καθιερωθείς ως προστάτης άγιος των σκοπευτών, να αποτελέσει ένα ολόφωτο πρότυπο και σύμβολο σταθερότητος «ἄχρι θανάτου» για την πίστη του στον Ιησού Χριστό, διδάσκοντας και παραδειγματίζοντας τους σημερινούς χριστιανούς με την παρρησία της ομολογίας του και με το ακμαίο αγωνιστικό του φρόνημα. 
Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος 
Εκπαιδευτικός 
Βιβλιογραφία 
* Μαρτύριον, Ιερά Ακολουθία και Παρακλητικός Κανών του Αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρος Σεβαστιανού και των συν αυτῴ, ων η μνήμη τῃ ΙΗ΄ Δεκεμβρίου, Εκδίδονται επιμελείᾳ Αρχιμ. Δοσιθέου, Ηγουμένου της κατ’ Ευρυτανίας Ιεράς και Σεβασμίας Σταυροπηγιακής Μονής Παναγίας Τατάρνης

Εικόνες

(1) Φορητή εικόνα του Αγίου Σεβαστιανού δια χειρός του Ιερομονάχου Ρωμανού Φωκάκη. Φιλοτεχνήθηκε το 2005 και ανήκει στην ιδιωτική συλλογή του Γιάννη Σουλιώτη.
(2) Στην κατακόμβη του Αγίου Σεβαστιανού στη Ρώμη κατανύσσεται και εντυπωσιάζεται ο φιλίστορας και φιλάγιος επισκέπτης.
(3) Η κατακόμβη του Αγίου Σεβαστιανού στη Ρώμη είναι μία από τις παλαιότερες και ανά τους αιώνες γνωστές κατακόμβες.
(4) Εξωτερική άποψη του Ναού του Αγίου Σεβαστιανού στη Ρώμη.
(5) Εσωτερική άποψη του Ναού του Αγίου Σεβαστιανού στη Ρώμη.
(6) Η κρύπτη του Αγίου Σεβαστιανού κάτωθι του ομωνύμου ναού στη Ρώμη.
(7) Ο τρωθείς υπό βελών πανθαύμαστος και ένδοξος μάρτυς του Χριστού Άγιος Σεβαστιανός.
(8) Η δυτικής τεχνοτροπίας εικονογραφική παράσταση του Αγίου Σεβαστιανού στο ομώνυμο καθολικό ναό της Άνω Σύρου. (www.cathecclesia.gr)
(9) Ο καθολικός Ιερός Ναός του Αγίου Σεβαστιανού.
(10) Το Αγίασμα του Αγίου Σεβαστιανού παραπλεύρως του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου Σαρμασικίου στην Κωνσταντινούπολη.
(11) Ο Ιερός Ναός του Αγίου Σεβαστιανού στο Λινοπότι της Κω εντός του Στρατοπέδου "ΙΑ' Παλαιολόγος". (www.kosnews24.gr)
(12) Η ανθοστόλιστη εικόνα του Αγίου Σεβαστιανού κατά την ημέρα της ετήσιας πανηγύρεως του ομωνύμου Ιερού Ναού στο Λινοπότι της Κω. (www.kosnews24.gr)
Το είδαμε εδώ

Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2014

‘’Ελεύθερος, δέσμιος του Χριστού…’’



Θυμάμαι, μικρό παιδί τον εαυτό μου, να κοιτά με δέος την εικόνα του Αγίου Ελευθερίου, στον ομώνυμο Ναό της γενέτειρας μου. Δέος που το προκαλούσε η νεαρά φυσιογνωμία του λαοφιλούς Αγίου Ιερομάρτυρος Ελευθερίου, Επισκόπου Ιλυρικού, Σεβασμιώτατοι Άγιοι Αρχιερείς, ευλαβείς συμπρεσβύτεροι και αγαπητοί Χριστιανοί συνεορταστές.



Με το ίδιο δέος της εποχής εκείνης, αντικρίζω ξανά την ευγενική φυσιογνωμία του Αγίου Ελευθερίου, του ελευθέρου , δεσμίου της αγάπης του Χριστού και καλούμαι από τον ιστορικό τούτο άμβωνα του Καθεδρικού Ναού, να μεταφέρω στην αγάπη Σας λόγον περιγραφικόν μιας ζωής συναρπαστικής ενός νέου ήρωος της Πίστεως μας , του Ελευθερίου που ελευθερώθηκε απ’ ότι μπορεί να δεσμεύσει τον άνθρωπο, ώστε σήμερα, εμείς, ευλαβείς προσκυνητές να αποδώσουμε τιμή μιμητική ενθυμούμενοι την επίγεια βιωτή Του, την ουράνια πολιτεία Του.

Ο Απόστολος Παύλος, στην προς Ρωμαίους επιστολή του, θέτει ένα ερώτημα που απαντάται μόνον βιωματικά: ‘’ τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ἢ στενοχωρία ἢ διωγμὸς ἢ λιμὸς ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα;’’ [1] Τι δηλαδή, μπορεί να σταθεί ικανό να μας αποκόψει από την αγάπη μας για τον Χριστό, θλίψη, διωγμός, πείνα, ή ακόμα και ο θάνατος για Εκείνον; Για εμάς, ίσως φαίνεται αδιανόητο κάποιος να φθάσει στο σημείο να πεθάνει για τον Χριστό! Όμως, αν στρέψουμε τα μάτια μας στις ωραιότατες τοιχογραφίες που κοσμούν τον περικαλλή τούτο Ναό, θα αντικρύσουμε ανθρώπους κάθε ηλικίας , τους Αγίους μας, τους φίλους του Θεού, που την απάντηση στο τεθέν ερώτημα την έδωσαν με την ζωή τους! Μέσα σε αυτήν την χορεία των Αγίων, ξεχωρίζει ένας νεαρός Επίσκοπος, μόλις δεκαεννέα ετών να συνακολουθεί στην πορεία του Γολγοθά, το ιερόν όνομα Εκείνου, που  διεχώρισε την ανθρώπινη ιστορία στην προ και στην μετά Χριστόν εποχή!

Ο Άγιος Ελευθέριος, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ρώμη κατά το δεύτερο ήμιση του 2ου αιώνος. Στην Ρώμη της ειδωλολατρίας, στην Ρώμη του μαρτυρίου όπου η ανθρώπινη ζωή ουδεμίαν αξίαν έχει! Παιδί ακόμα, χάνει τον πατέρα του! Όμως, όταν ο Θεός αποφασίσει να στερήσει έναν γονέα, έρχεται ο Ίδιος να σταθεί στην θέση του. Ο Θεός, ευδόκησε ο Ελευθέριος να έχει μιαν αγία Μητέρα, την Ανθία, την φιλάνθρωπο αυτή γυναίκα που γνωρίζει τον Χριστό και πιστεύει σ’ Αυτόν! Η αγία αυτή μάνα, που ανατρέφει το σπλάχνο της με πίστη στον Θεό, ενσπείροντας στην ψυχή του τον σπόρο του ευαγγελίου τον οποίον αργότερα ο ίδιος θα σπείρει στις ψυχές του ποιμνίου του. Εκεί, στην πολύβουη Ρώμη, γνωρίζεται με τον Επίσκοπο της πόλεως Ανίκητο, ο οποίος διακρίνει στον δεκαπενταετή έφηβο έναν παλμό, μια δύναμη ψυχής και μιαν νεανική καρδιά που πάλλεται σε ρυθμούς αγάπης για τον Σωτήρα Χριστό.  Αποφασίζει λοιπόν ο Επίσκοπος, να προβεί στην χειροτονία του εφήβου και τον χειροτονεί διάκονο της Εκκλησίας δίνοντας του το Αποστολικό χάρισμα της Ιεροσύνης.

Προορίζει ο Θεός και επιλέγει όσους θα Τον υπηρετήσουν! Με ποια λογική, ο Επίσκοπος εμπιστεύεται την Χάρη σε ένα παιδί, θα διερωτήθηκαν πολλοί στο πέρασμα των αιώνων. Όμως, για να αγαπήσει κανείς τον Χριστό, δεν χρειάζεται λογική. Πίστη χρειάζεται, πίστη που μπορεί να αποτελέσει την ανατροπή της λογικής! Εύστοχα, ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης απαντά σε όσους θεωρούν την χειροτονία του Ελευθερίου σε αυτήν την ηλικία ως υπέρβαση των Κανόνων της Εκκλησίας πως η χειροτονία του έγινε :’’ …πριν η έτι θεσπισθώσιν οι ανωτέρω κανόνες…’’[2]

Αναλαμβάνει λοιπόν την υψηλότερη αποστολή που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος στην γη. Να σταθεί μεταξύ Θεού και ανθρώπου!  Ο νεαρός διάκονος Ελευθέριος σύντομα χειροτονείται Πρεσβύτερος και αναλώνει την ζωή του καθημερινά ώστε με τον λόγο Του να παρηγορεί τις ταραγμένες ψυχές των ανθρώπων που προσέτρεχαν να τον ακούσουν και να στερεωθούν στην πίστη για τον Χριστό. Η φήμη του, ξεπέρασε τα γεωγραφικά όρια της Ρώμης και έτσι, λίγα χρόνια μετά και ενώ ο Άγιος διανύει το δέκατον ένατον έτος της ζωής Του, η Εκκλησία με την παρότρυνση του λαού, τον αναδεικνύει Επίσκοπο Ιλλυρίας δίνοντας του την Αποστολική Χάρη της Αρχιερωσύνης ώστε να τεθεί ο λύχνος επί την λυχνίαν.   Ο νέος Επίσκοπος, γνωρίζει πως σύντομα ο λόγος του, το κήρυγμα του, θα τον φέρουν αντιμέτωπο με τον θάνατο. Εδώ λοιπόν, έρχεται να επιβεβαιωθεί ο Απόστολος Παύλος, όταν εκφράζεται μετά βεβαιότητος πως, τίποτα και κανείς, δεν μπορεί να μας στερήσει την αγάπη μας για τον Ιησού.

Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας, διατάσει την σύλληψη του. Συλλαμβάνεται λοιπόν και οδηγείται σε απάνθρωπα μαρτύρια! Να γιατί η λογική, σταματά μπροστά στην πίστη! Στο συναξάρι του Αγίου, ο βιογράφος διασώσει ένα περιστατικό που τονίζει αυτήν την υπέρβαση. Πριν τον θανατώσουν, τον οδήγησαν σε άγρια θηρία, σαρκοβόρα θηρία, ώστε κατασπαράζοντας τον, να προσφέρουν θέαμα θανάτου, στον φιλοθεάμονα λαό που κραύγαζε κατά την προσφιλήν μέθοδο της εποχής… Και όμως! Τα θηρία όχι μόνον δεν τον έβλαψαν, αλλ’ αντίθετα τον πλησίασαν και στάθηκαν ήσυχα κοντά του αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά πως το μεγαλύτερο θηρίο επάνω στην γη, είναι ο ίδιος ο άνθρωπος!

Ο δι’ αποκεφαλισμού θάνατος τελικά, θα γίνει αιτία της απελευθέρωσης του Ελευθερίου από τα γήινα δεσμά. Μαζί του, ακολουθεί και η μητέρα του Ανθία στην οποίαν ο Άγιος οφείλει και το ζην αλλά και το ευ’ ζην .  Μαζί μητέρα και υιός, περνούν ‘’ες τν λευθερίαν τς δόξης τν τέκνων τοΘεοῦ’’[3]

Να λοιπόν αγαπητοί συνεορταστές, πως μπορούμε να κατανοήσουμε τον διθυραμβικό παιάνα που μας είναι γνωστός ως το απολυτίκιο του Αγίου Ελευθερίου, σκεπτόμενοι τον Μάρτυρα του Χριστού να βάφει με το αίμα του τον Ιερατικό του ποδήρη τον οποίον κατεκόσμησε με το αίμα του μαρτυρίου του. Έτσι, έτρεξε κοντά στον Χριστό αγωνισάμενος τον καλόν αγώνα, τηρήσας την πίστην, ολοκληρώνοντας τον δρόμο που οδηγεί στην βασιλεία των Ουρανών.

Την ελευθερία, την ενεφύτευσε ο Θεός στους ανθρώπους. Οι άνθρωποι, καταδυναστεύουν ο ένας τον άλλον στο όνομα μιας επίπλαστης ελευθερίας, η οποία απέχει κατά πολύ από εκείνην με την οποίαν μας έπλασε ο Θεός. Δέσμιοι λοιπόν οι ελεύθεροι άνθρωποι, στο όνομα του κέρδους, του αδίστακτου κέρδους που μπορεί να καταλύσει κάθε έννοια ελευθερίας. Ολόκληροι λαοί στενάζουν και βοούν χάριν των απελευθερωτών τους….  Και όμως! Ο δέσμιος της ύλης άνθρωπος, επιμένει να μιλά ακόμα για ελευθερία.

Σήμερα, το παράδειγμά της πραγματικής ελευθερίας μας το προσφέρει η ευγενής φυσιογνωμία,  χάριν της οποίας βρίσκομαι εν τω μέσω ημών, σκιαγραφώντας με αδύναμο λόγο, το συναρπαστικό πορτρέτο μιας ευγενικής , νεανικής μορφής που δίδαξε με το παράδειγμα του την αληθινή ελευθερία! Μιας ελευθερίας στο όνομα της αγάπης που αν οι άνθρωποι μπορούσαν να υιοθετήσουν στην ζωή τους, θα είχαν απελευθερωθεί απ’ ότι πραγματικά μπορεί να μας δεσμεύσει. Δεσμά, δεν είναι μόνον αυτά της φυλακής! Δέσμιος μπορεί να είναι ο άνθρωπος που απομονώνεται στον εαυτό του, εκείνος που ζει μόνον γιαυτόν, χωρίς να θέλει να γνωρίζει πως ζει ο διπλανός του. Δέσμιος είναι ο άνθρωπος που νομίζει ότι ο πλούτος, είναι μια έννοια που θα τον ακολουθήσει μετά θάνατον. Δέσμιος είναι εκείνος που θέτει το ανθρώπινο συμφέρον πάνω από τον  Θεϊκό νόμο της Αγάπης, χάριν του οποίου πέθανε ο Χριστός επάνω στο σταυρό.
Αλίμονον σε όποιον πιστεύει ότι, η ελευθερία πωλείται ή αγοράζεται. Η ελευθερία κατακτάται… Και οι πραγματικοί κατακτητές της, είναι οι Άγιοι μας, που υπερέβησαν τον εαυτόν τους, ώστε να φθάσουν τον Θεό.  Ο Άγιος Ελευθέριος είναι ένας από τους πολλούς, τόσο ξεχωριστός όμως, ώστε είκοσι αιώνες μετά τον θάνατο του, οι άνθρωποι να τον θυμούνται με σεβασμό και να τον επικαλούνται με πίστη , στην αναζήτηση της εσωτερικής γαλήνης, στην έκφραση της προσευχής.

Πόσο ωραία λοιπόν αισθάνεται ο καθένας μας, όταν την ελεύθερη πόλη, την όμορφη Ελευθερούπολη που στέκει ως νύμφη παρά τους πόδας του Παγγαίου, την κοσμεί η μεγαλοπρεπής Βασιλική του Αγίου Ελευθερίου εντός της οποίας σήμερα τελούμε τον πανηγυρικό Εσπερινό.

Ας ικετεύσουμε λοιπόν τον Άγιο Ελευθέριο, να μας ελευθερώνει, απ’ ότι μας δεσμεύει, να φυλάττει την νεότητα που αναζητά λανθασμένα πρότυπα, τους νέους και τις νέες της εποχής μας που οδηγούνται σε απόγνωση διότι δεν κατάφεραν να πεισθούν ότι ελεύθερος πραγματικά είναι ο άνθρωπος που πιστεύει σε Θεό! Και συ, Θαυματουργέ και λαοφίλητε Άγιε, Ελευθέριε σοφέ, καθαιρέτα του Σατάν, μη παύσης πρεσβεύων, υπέρ των πίστει τιμώντων, την μακαρίαν σου άθλησιν. Αμήν.
                                                                                       π. Θωμάς Ανδρέου
* Ομιλία που εκφωνήθηκε στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίου Ελευθερίου- Ελευθερουπόλεως την 14ην Δεκεμβρίου 2014  






[1] Ρωμ. 8-35
[2] Μέγας Συναξαριστής της Ορδοδόξου Εκκλησίας. Τόμος ΙΒ. Εκδόσεις Συναξαριστής , σελ. 426.
[3] Ρωμ. 8-21