ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΧΕΙΡΑΓΩΓΟΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΦΩΤΟΣ
Εν ολίγοις
Όταν ο άνθρωπος παρατηρεί τον έναστρο ουρανό, μέσα του αναδύεται η έννοια του συμπαντικού μυστηρίου. Κατά παρόμοιο τρόπο και οι άγιοι Πατέρες, πολύφωτοι αστέρες του νοητού στερεώματος, παραμένουν πηγή ανεξάντλητης πνευματικής ωραιότητας και μυστικής γοητείας. Αυτός είναι ο λόγος που η Εκκλησία μας χειραγωγεί του πιστούς προς τους αγίους της, οι οποίοι με τον λόγο τους και το ήθος τους φωτίζουν την ανθρωπότητα.
Η Εκκλησία μας τιμά τους άγιους Πατέρες γιατί υψώθηκαν απ’ την γη στον ουρανό και με την ύψωση αυτή ανέβασαν τον κόσμο στο Θεό. Έγιναν φωτεινά ορόσημα της αιώνιας αλήθειας, μάρτυρες «της εκείνου μεγαλειότητος» και αδιάψευστα τεκμήρια της αρετής και της αγνότητας, της χάριτος του Θεού και της κατά Θεόν φιλοσοφίας.
Οι άγιοι Πατέρες είναι το φως του κόσμου. Ο άνθρωπος δεν είναι αυτόφωτος. Πηγή του πνευματικού φωτός είναι ο Θεός. Ο ανθρώπινος λόγος χωρίς το φωτισμό του Θεού, χωρίς τη θ. έλλαμψη είναι μικρός, αμφίβολος και φτωχός. Δεν έχει τη δυνατότητα να φωτίσει τα μεγάλα προβλήματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο Χριστός, το φως το αληθινό, ήλθε στον κόσμο, και το φως του δε είναι αόριστο, αλλά συγκεκριμένο. Είναι ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός που μετά την Ανάστασή Του έμεινε στην Εκκλησία, για να βιώνεται μυστηριακά από τους πιστούς της. Αυτό το θείο φως δέχθηκαν οι άγιοι Πατέρες και έστρεψαν με εμπιστοσύνη τον εαυτό τους προς αυτό κι έγιναν κι αυτοί οι μικροί και αδύναμοι, ο καθρέπτης που διήθλασε το θεϊκό φως μέσα στον κόσμο. Έγιναν οι στύλοι και το εδραίωμα της αλήθειας, το αληθινό φως του κόσμου και χειραγωγοί των ανθρώπων προς τον Θεό. Ιδιαίτερα στην εποχή μας που δυσκολεύεται ν’ αναγνωρίσει τη χρησιμότητα του θείου αυτού φωτός, η παρουσία των αγίων Πατέρων είναι απαραίτητη και επωφελής.
Εάν το υλικό φως διασώζει από περιπέτειες και ταλαιπωρίες και οδηγεί σε ασφάλεια την πορεία μας, το πνευματικό αυτό φως είναι εκείνο που δίνει νόημα και σκοπό στη ζωή μας. Το φως του Θεού φωτίζει τα πράγματα του παρόντος για να γνωρίζουμε την πραγματική τους σημασία και το αληθινό τους νόημα. Καμία αλήθεια δεν είναι δυνατή χωρίς το φως του Θεού. Ο άνθρωπος πριν την ενσάρκωση του Θεού ζούσε στην άγνοια και το σκότος. Μιλούσε για αλήθεια και γνώση, αλλά βρίσκονταν έξω από την γνώση της αλήθειας. Είχε «σοφούς», αλλά δεν είχε άγιους Πατέρες. Είχε πληθώρα συγγραφέων, αλλά δεν είχε «στόματα του Λόγου». Μόνο μικρά σπέρματα, «κραυγές» αλήθειας έχει να παρουσιάσει στον αρχαίο κόσμο, που δεν μπορούσαν όμως να λυτρώσουν τον κόσμο.
Βέβαια το πρόβλημα δεν βρίσκεται ούτε στην αναγκαιότητα του πνευματικού φωτός, ούτε στην χρησιμότητα της παρουσίας των αγ. Πατέρων. Αλλά το ζητούμενο ήταν και είναι το πώς αποκτάται αυτό το θείο φως.
Η κάθοδος του θείου φωτός στην ψυχή μας είναι μία θεία έλλαμψη και αποκάλυψη. Φανερώνουν και αποκαλύπτουν τον Ιησού Χριστό. Μία απλή γνώση του θ. λόγου, η επιπόλαια ανάγνωση του ευαγγελικού ή πατερικού λόγου, ή η γνώση κάποιων γεγονότων της πίστεώς μας, δεν συνιστούν πνευματικό φωτισμό. Η γλώσσα του ευαγγελίου είναι μυστική. Δεν ταυτίζεται με τη γλώσσα του νου. Μπορεί με τα μάτια να διαβάζουμε το ευαγγέλιο, όμως η καρδιά μας είναι εκείνη που θα το κατανοήσει. Είναι αυτό που έλεγε ο κορυφαίος ορθόδοξος θεολόγος της Εκκλησίας μας π. Γ. Φλορόφσκι: «Το νόημα του ευαγγελίου δεν βρίσκεται στην ανάγνωση, αλλά στην κατανόηση». Δηλ. πώς θα το βιώνουμε μέσα στο χώρο της Εκκλησίας με τη συνδρομή της θ. χάριτος και την «τροφή» των αγίων Μυστηρίων με τη χειραγώγηση των αγ. Πατέρων που γνώρισαν τη «γλώσσα του Πνεύματος», που μίλησαν με τον Θεό πριν αποφασίσουν να μιλήσουν στους ανθρώπους για τον Θεό. Γιατί με τα άγια στόματά τους μίλησε ο ίδιος ο Θεός μέσα στην ιστορία.
Μ’ όλα αυτά βέβαια δεν παραγνωρίζουμε την μελέτη και την ανάγνωση των Γραφών. Είναι χρήσιμη οπωσδήποτε η μελέτη των θ. αληθειών, όπως και η επαφή μας με την πατερική γραμματεία. Όλα αυτά όμως είναι ανάγκη να γίνονται με ταπείνωση και προσευχή και με ολοκληρωτική παράδοση στα χέρια και την αγάπη του Θεού.
Το ευαγγέλιο μας παραγγέλλει να «περιπατούμε ως τέκνα φωτός». Στην καθημερινή μας ζωή δεν μπορούμε να κάνουμε βήμα με ασφάλεια χωρίς το φως του Χριστού. Η πλάνη και η παραπλάνηση είναι επακόλουθο του πνευματικού σκότους που έχει εσκύψει μέσα μας. Η ζωή μας θα θρηνούσε χαμένους οδοιπόρους, αν ο Θεός δεν μας χάριζε τον Θεάνθρωπο Λόγο Του.
Ο πιστός είναι διπλά τυχερός. Διότι ενώ δέχεται το ίδιο το φως, συγχρόνως γίνεται οδηγός και φως «τοις εν σκότει» μέσα στον κόσμο. «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων». Είναι ο Ιησούς Χριστός. Οι Πατέρες λάμπουν σ’ όλους τους αιώνες. Φωτίζουν και μας τους συγχρόνους και μας υπενθυμίζουν τη σωστή και σωτήρια δύναμη Του, αλλά και την υποχρέωση να μεταδώσουμε από θέση πλέον λυχνίας το φως του Χριστού στην σκοτισμένη και παραπαίουσα εποχή μας.
Με τη θεολογία των αγ. Πατέρων βλέπουμε τον άνθρωπο και τον κόσμο στις πραγματικές τους διαστάσεις και δοξολογούμε το σαρκωμένο Λόγο του Θεού που σάρκωσε το αιώνιο μήνυμά Του σε σάρκινα σύμβολα μεγάλης πνευματικής ακτινοβολίας, τους Πατέρες της Εκκλησίας μας. Τέτοιοι πνευματικοί οδηγοί είναι αναγκαίοι για τον μετασχηματισμό και τη μεταμόρφωση της κοινωνίας και του κόσμου.
Καλή Κυριακή
π. γ. στ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου