Με το να πιστεύουμε «εις ένα Θεό» αποκόπτουμε κάθε πλάνη, που παραδέχεται πολλούς θεούς και χρησιμοποιούμε την πίστη μας σαν όπλο κατά των ειδωλολατρών και εναντίον κάθε αιρετικής δυνάμεως. Με το νά προσθέτουμε όμως το «εις ένα Θεό Πατέρα», αντιμετωπίζουμε τους Ιουδαίους, οι οποίοι αρνούνται το Μονογενή Υιό του Θεού. Γιατί, όπως είπαμε, και πριν ακόμα κηρύξουμε και φανερώσουμε με λεπτομέρεια όσα αναφέρονται στο πρόσωπο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, με το να πούμε ότι είναι Πατέρας, ήδη φανερώσαμε και μαρτυρήσαμε ότι είναι Πατέρας του Υιού. Και έτσι, όσο και όπως πιστεύουμε ότι υπάρχει Θεός, τόσο ακριβώς πιστεύουμε ότι έχει και Υιό. Τώρα, πάνω σ’ αυτά, προσθέτουμε ότι είναι και Παντοκράτορας. Και αυτό το λέμε και για τους ειδωλολάτρες και για τους Ιουδαίους, και για όλους τους αιρετικούς.
Μερικοί από τους ειδωλολάτρες είπαν ότι ο Θεός είναι η ψυχή του κόσμου. Άλλοι ότι γη εξουσία Του φθάνει μόνο μέχρι τον ουρανό και όχι και στη γη. Και μερικοί που πλανήθηκαν μαζί μ’ αυτούς, ερμηνεύοντας κακώς το ρητό: «Και η αλήθεια Σου φτάνει μέχρι τα σύννεφα» (Ψαλμ. 107, 5), τόλμησαν να περικλείσουν την Πρόνοια του Θεού μέχρι τα σύννεφα και τον ουρανό και να αποξενώσουν το Θεό από όσα συμβαίνουν στη γη. Αυτοί ξέχασαν τον Ψαλμό που λέει: «Αν ανεβώ στον ουρανό, Εσύ είσαι εκεί, αν κατεβώ στον άδη, είσαι παρών» (Ψαλμ. 138, 8). Αφού λοιπόν δεν υπάρχει τίποτα ψηλότερο από τον ουρανό και το βαθύτερο σημείο της γης είναι ο άδης, άρα Εκείνος που εξουσιάζει τον άδη, ο οποίος είναι το κατώτερο σημείο της γης, εξουσιάζει και τη γη ολόκληρη.
Οι αιρετικοί πάλι, όπως είπαμε και πριν, δεν γνωρίζουν ένα Θεό Παντοκράτορα. Γιατί παντοκράτορας είναι εκείνος που συντηρεί και εξουσιάζει τα πάντα. Εκείνοι όμως που λένε ότι υπάρχει ένας εξουσιαστής της ψυχής και ένας άλλος του σώματος, δεν ομολογούν ως τέλειο εξουσιαστή κανένα από τους δυό, γιατί ο καθένας από αυτούς δεν εξουσιάζει ό,τι εξουσιάζει ο άλλος. Γιατί εκείνος που εξουσιάζει την ψυχή, χωρίς να εξουσιάζει και το σώμα, πώς μπορεί να είναι παντοκράτορας; Αυτός πάλι που εξουσιάζει τα σώματα, χωρίς να εξουσιάζει και τα πνεύματα, πώς μπορεί να είναι παντοκράτορας; Αντίθετα αυτούς τους ελέγχει ο Κύριος λέγοντας: «Περισσότερο να φοβάστε αυτόν που έχει τη δύναμη να θανατώσει στην Κόλαση και την ψυχή και το σώμα» (Ματθ. 10, 28). Γιατί, αν δεν εξουσιάζει και τα δύο, πώς θα τιμωρήσει και τα δύο ο Πατέρας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού; Πώς είναι δυνατόν να πάρει το σώμα που δεν εξουσιάζει και να το βάλει στην Κόλαση, «αν δεν δέσει πρώτα τον ισχυρό και αν δεν του αρπάξει τα σκεύη;» (Πρβλ. Ματθ. 12, 29).
Αλλ’ όμως η Αγία Γραφή και τα ορθόδοξα δόγματα που στηρίζονται σ’ Αυτήν παραδέχονται και πιστεύουν μόνο σ’ ένα Θεό που με την αυτοδυναμία Του εξουσιάζει τους πάντες και τα πάντα και που με την απόλυτα ελεύθερη θέλησή Του ανέχεται πολλούς και πολλά. Εξουσιάζει και τους ειδωλολάτρες, αλλά τους ανέχεται, γιατί είναι ανεξίκακος. Εξουσιάζει και τους αιρετικούς που απιστούν σ’ Αυτόν, αλλά τους ανέχεται, επειδή είναι μακρόθυμος. Εξουσιάζει και το διάβολο, αλλά τον ανέχεται, γιατί ο Θεός είναι μακρόθυμος, όχι επειδή είναι αδύνατος και νικιέται από το διάβολο. Γιατί ο διάβολος είναι από τα πρώτα δημιουργήματα του Θεού (Ιώβ 40, 19 (14)) και είναι δημιουργημένος να περιπαίζεται, όχι από το Θεό, (γιατί δεν είναι άξιος ούτε να περιπαιχθεί από το Θεό), αλλά από τους αγγέλους, που έχει δημιουργήσει ο Θεός. Επέτρεψε ο Θεός να ζει ο διάβολος, για να γίνουν δύο πράγματα. Πρώτα για να ρεζιλεύεται αυτός περισσότερο, εφόσον θα νικιέται και δεύτερο για να στεφανώνονται οι άνθρωποι. Ω πάνσοφη Θεία Πρόνοια, η οποία χρησιμοποιεί και την κακή προαίρεση του διαβόλου για να σώσει τους πιστούς! Γιατί, όπως ακριβώς τη μισάδελφη προαίρεση των αδελφών του Ιωσήφ, τη χρησιμοποίησε ο Θεός για να οικονομήσει τη σωτηρία τους -αφού πρώτα επέτρεψε σ’ αυτούς, σύμφωνα με το μίσος τους να πουλήσουν τον αδελφό τους, έπειτα βρήκε τρόπο για να αναδειχθεί βασιλιάς αυτός στον οποίο ανα¬παυότανε- έτσι επέτρεψε ο Θεός να παλεύουν οι άνθρωποι με το διάβολο, για να τον νικούν και να στεφανώνονται. Και με τη νίκη τους αυτή ο μεν διάβολος να ντροπιάζεται περισσότερο, αφού θα νικιέται από τους κατά φύση κατώτερους του ανθρώπους, οι δε άνθρωποι να προκύπτουν όλο και περισσότερο, αφού θα κατορθώνουν να νικούν αυτόν που κάποτε υπήρξε αρχάγγελος.
Κανένα πράγμα και κανένα πρόσωπο δεν μπορεί να βγει έξω από την παντοκρατορική δύναμη του Θεού. Σχετικά με αυτό λέει η Αγία Γραφή: «Τα σύμπαντα είναι δούλα Σου» (Ψαλμ. 118, 91). Από τα σύμπαντα όμως εξαιρούνται ο Ένας και Μονογενής Υιός Του και το Ένα Άγιο Πνεύμα Του. Και ολόκληρος ο υποτελής αυτός κόσμος, «διά του Ενός Υιού και εν Αγίω Πνεύματι», υπηρετεί τον Κύριο. Εξουσιάζει λοιπόν τα πάντα ο Θεός και επειδή είναι μακρόθυμος ανέχεται και τους φονιάδες και τους ληστές και τους πόρνους. Και έχει ορίσει ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο που θα αποδώσει σε καθένα σύμφωνα με το έργο του. Ώστε να καταδικαστούν περισσότερο, εκείνοι στους οποίους δόθηκε μεγάλη χρονική προθεσμία και δεν μετανόησαν, εξαιτίας της σκληρής και κακόβουλης καρδιάς τους. Οι βασιλείς των ανθρώπων που βασιλεύουν στη γη, έχουν από το Θεό μόνο ορισμένο χρόνο αυτή τη βασιλική εξουσία. Αυτό το γεύθηκε κάποτε εμπειρικά ο Ναβουχοδονόσορ και είπε ότι «η Βασιλεία του Θεού είναι Βασιλεία αιώνια και η εξουσία Του παντοτινή σε όλες τις γενιές» (Δαν. 4, 3).
Δεν ανήκουν στο διάβολο ο πλούτος, το χρυσάφι και τα χρήματα, όπως μερικοί νομίζουν. Γιατί «στον πιστό ανήκει όλος ο κόσμος των χρημάτων, στον άπιστο όμως ούτε δεκάρα» (Παροιμ. 17, 6α). Και δεν υπάρχει κανείς πιο άπιστος από το διάβολο. Αυτό το λέει ο Θεός ολοφάνερα με το στόμα του προφήτη Αγγαίου: «Δικό μου είναι το χρυσάφι, δικά μου είναι τα χρήματα» (Αγγ. 2, 9) και «σε όποιον θέλω τα δίνω» (Πρβλ. Λουκ. 4, 6). Εσύ μονάχα να τα χρησιμοποιείς καλά και δεν είναι αξιοκατάκριτα τα χρήματα. Όταν όμως εσύ το καλό το χρησιμοποιείς άσχημα, τότε, επειδή δεν θέλεις να κατακρίνεις τον εαυτό σου για την κακή χρήση, ρίχνεις το φταίξιμο με πολλή ασέβεια στο Δημιουργό του. Μπορεί κανείς και έχοντας χρήματα να σωθεί; «Ήμουν πεινασμένος και μου δώσατε να φάω» (Ματθ. 25, 35), οπωσδήποτε χρησιμοποιώντας τα χρήματα σας. «Ήμουν γυμνός και με ντύσατε» (Ματθ. 25,36), οπωσδήποτε χρησιμοποιώντας τα χρήματά σας. θέλεις να μάθεις πώς μπορούν να γίνουν είσοδος για τη Βασιλεία των Ουρανών τα χρήματα; «Πούλησε» είπε ο Κύριος, «τα υπάρχοντά σου, δος τα στους φτωχούς και θα έχεις θησαυρό στους ουρανούς» (Ματθ. 19, 21).
Αυτά σας τα είπα για τους αιρετικούς που αναθεματίζουν τα χτήματα, τα χρήματα και τα σώματα. Γιατί δεν σε θέλω ούτε δούλο των χρημάτων, ούτε να βλέπεις με μάτι εχθρικό όσα δόθηκαν από το Θεό για την εξυπηρέτηση των ανθρώπων. Ποτέ λοιπόν να μην πεις ότι τα χρήματα είναι του διαβόλου. Και αν ο διάβολος λέει: «Αυτά όλα θα σου τα δώσω» (Ματθ. 4, 9), επειδή «μου έχουν παραδοθεί» (Λουκ. 4, 6), μπορεί όμως κανείς και να μην πιστέψει στα λόγια του. Γιατί δεν μπορούμε να έχουμε εμπιστοσύνη στον ψεύτη. Ίσως τώρα να αναγκάστηκε από τη δύναμη Εκείνου που είχε μπροστά του και είπε την αλήθεια. Γιατί δεν είπε «αυτά όλα θα σου τα δώσω, επειδή μου ανήκουν, αλλά «επειδή μου έχουν παραδοθεί». Γιατί ο διάβολος δεν είχε την κυριαρχία πάνω σε όσα υποσχόταν στο Χριστό, αλλά ομολόγησε ότι του είχε παραχωρηθεί η διαχείρηση όλων αυτών. Κάθε φορά δε που καλείται κάποιος να ερμηνεύσει λόγια του διαβόλου πρέπει πρώτα-πρώτα να διευκρινίζει το θέμα, αν τα λόγια αυτά είναι αληθινά ή ψεύτικα.
Ένας λοιπόν είναι ο Θεός, ο Πατέρας, ο Παντοκράτορας, τον οποίο τόλμησαν οι μαθητές των αιρετικών να τον δυσφημούν. Τόλμησαν να δυσφημήσουν τον «Κύριο Σαβαώθ, Αυτόν που κάθεται πάνω στα Χερουβίμ» (Ψαλμ. 79, 2). Τόλμησαν να δυσφημήσουν τον Κύριο που εξουσιάζει τα πάντα. Τόλμησαν νά βλασφημήσουν Αυτόν που οι προφήτες ονομάζουν και φανερώνουν ως Παντοκράτορα Θεό.
Εσύ όμως Έναν να προσκυνάς, τον Παντοκράτορα Θεό, «τον Πατέρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» (Ρωμ. 15, 6), ξεφεύγοντας από την πολυθεΐα και από κάθε άλλη αίρεση και λέγοντας μαζί με τον Ιώβ: «Τα ανεξιχνίαστα, ένδοξα και εξαίσια είναι τόσα πολλά, ώστε να μη μπορούν να μετρηθούν» (Πρβλ. Ιώβ 5,9). Και το «τα ένδοξα και τα εξαίσια είναι η δόξα και η μεγαλοπρέπεια του Παντοκράτορα, και η τιμή που δίνει στον άνθρωπο ο Παντοκράτορας» (Ιώβ 37, 22). Σ’ Αυτόν ανήκει η δόξα τώρα και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
(Αγ. Κυρίλλου Ιεροσολύμων, «Κατηχήσεις», εκδ. Ετοιμασία, Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου, Καρέα. Κατήχηση Η΄, σ. 159-163)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου