Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την πνευματική μας ζωή είναι και η τυπολατρεία.
Το να προσκολλάται δηλαδή η καρδιά στους τύπους, με αποτέλεσμα να χάνεται ή ακόμη χειρότερα να διαστρεβλώνεται η ουσία της Πίστεως.
Αυτόν το μεγάλο πειρασμό είχαν κατορθώσει να μεταδώσουν στην νεοσύστατη Εκκλησία των Γαλατών, ιουδαϊζοντες ψευδοδιδάσκαλοι, οι οποίοι κήρυτταν ότι για την σωτηρία ήταν απαραίτητη η τήρηση των τελετουργικών διατάξεων του Νόμου της Παλαιάς Διαθήκης, και προ παντός της περιτομής. Κοντά δε στην πλάνη αυτή, επιχείρησαν με συκοφαντίες και διαβολές να κλονίσουν το αποστολικό κύρος του απ. Παύλου.
Βεβαίως, ο απόστολος των εθνών, περισσότερο από κάθε άλλον γνώριζε τον κίνδυνο αυτόν που διέτρεχαν οι νεοφώτιστοι χριστιανοί. Γι' αυτό, τόσο προφορικώς, ανασκευάζει τις συκοφαντίες και τις πλάνες κατά την επίσκεψή του στην εκκλησία της Γαλατίας, όσο και με αυτή την επιστολή του, που τους απευθύνει λίγο χρόνο μετά την αφιξή του στην Έφεσο, στα τέλη του 52 μ.Χ., αντιμετωπίζει και ξεκαθαρίζει δυναμικά το όλον θέμα.
Το κλέισιμο της επιστολής του, το οποίο και αποτελεί το αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, είναι γεμάτο αγάπη και συγκίνηση.
Ομολογία για την ουσία του Κηρύγματος που είναι ο Σταυρός του Χριστού, αλλά και ένα γενναίο ξεκαθάρισμα όσον αφορά τους ψευδαποστόλους και συνάμα μια πατρική κίνηση, ώστε τα εν Χριστώ τέκνα του να ησυχάσουν και να μην τον κουράζουν πλέον επάνω στο θένα αυτό, αφού, όπως χαρακτηριστικά γράφει, πλημμυρισμένος στην συγκίνηση «τα στίγματα του Κυρίου Ιησού, εν σώματί μου βαστάζω»!
Τύπος λοιπόν και ουσία.
Ένα θέμα που αγγίζει την κάθε εποχή και που χρειάζεται κανείς να σχοινοβατεί, ώστε να αποφύγει το ένα άκρο της τυπολατρείας και του επάρατου φαρισαϊσμού, αλλά και από την άλλη να μη πέσει σ' αυτό που σκοντάπτουν και ξεπέφτουν ορισμένοι, με τη σκέψη ότι κρατούν μόνο την ουσία, αποτέλεσμα του οποίου είναι, τελικώς να χάνουν και αυτή την ίδια την ουσία.
Και ναι μεν σήμερα, δεν τίθεται στον Χριστιανισμό τυπικόν ιουδαϊκών διατάξεων, όμως, μήπως τελικώς το πνεύμα της θεόπνευστης αυτής επιστολής αγγίζει τον χριστιανικό κόσμο, αφού ο κίνδυνος πάντοτε καιροφυλακτεί;
Οπωσδήποτε. Γι' αυτό άλλωστε και η Εκκλησία μας θέτει διαχρονικά το ιερό αυτό κείμενο στη λειτουργική μας ζωή.
Εάν όμως δεν υφίσταται ο κίνδυνος των ιουδαϊκών γενικώς διατάξεων, παραφυλλάει ο πειρασμός να επικεντρώσουμε την προσοχή της συνειδήσεώς μας στα εξωτερικά, με αποτέλεσμα να ξεφύγει μέσα από τα χέρια μας η ουσίας της πίστεως.
Να αναφερθούμε με παραδείγματα στη θέση αυτή;
Πόσοι αλήθεια χριστιανοί νομίζουν ότι εξαντλούν την υποχρέωσή τους με το να ανάψουν ένα κεράκι ή με το να παρακολουθήσουν μια ακολουθία ή να συμμετέχουν σε ένα εκκλησιασμό;
Πόσοι πάλι αναπαύονται στην ιδέα ότι επειδή «κατόρθωσαν» να νηστέψουν την περίοδο που υπάρχει νηστεία, άρα πέτυχαν σπουδαίο κατόρθωμα; Ή ότι έφτασαν σε υψηλά επίπεδα χριστιανικής αρετής;
Και γενικώς, εάν εστιάσουμε την προσοχή μας σε μας τους ίδιους και παρατηρήσουμε τη συμπεριφορά μας, κάτω από το πρίσμα της θεολογίας που αναπτύσσει το θέμα του ο απ. Παύλος, άνευ αμφιβολίας θα συλλάβουμε τον εαυτό μας, εάν ήδη δεν έχει πέσει, να κινδυνεύει να ξεπέσει στον πειρασμό αυτό. Στον πειρασμό της στατικότητας που καταρρακώνει το ζωντανό Ευαγγελικό πνεύμα.
Είναι πράγματι πολύ άσχημο, ένας πιστός να ξεκινά με ζήλο και ιερό ενθουσιασμό τη χριστιανική του ζωή και να αυξάνει στην ορθόδοξη πνευματικότητα, αλλά να κινδυνεύει να καταντήσει ακόμη και εκτός του Σώματος της Εκκλησίας, λόγω του ότι δυσκολεύεται να διακρίνει τον τύπο από την ουσία. Και η κατάσταση φτάνει σε ακόμη μεγαλύτερη εκτροπή, όταν αυτό που βλέπει ως ουσία, και δια το οποίο δήθεν αγωνίζεται, κατόπιν ο ίδιος το θυσιάζει, αρκεί να μην επιστρέψει εν ταπεινώσει στην αγκαλιά της Εκκλησίας. Δυστυχώς, και στο σημείο αυτό η εκκλησιαστική μας ιστορία, περιλαμβάνει αρκετές μελανές σελίδες... Το δραματικό κεφάλαιο που ονομάζεται «εσωτερικά σχίσματα», εν πολλοίς στο όνομα των τύπων, δημιουργεί μελαγχολία. Επίσης ο ρεαλισμός και η εμπειρία στα θέματα αυτά είναι πολύτιμα κεφάλαια, και μας κάνει, πρέπει να μας κάνει, πολύ προσεκτικούς όταν μάλιστα στο όνομα του τύπου ή της ακρίβειας, βλέπουμε το οδυνηρό κατάντημα του κατακερματισμένου Σώματος, των κομμάτων και των κομματίων και κυρίως την απουσία της ρωμαλέας και αυθεντικής αγιότητας...
Για να μη παρεξηγηθεί όμως ο λόγος μας, είναι ανάγκη να διευκρινίσουμε ότι χρειάζεται μαζί με την ουσία και ο τύπος, αφού αυτός ο τύπος είναι το περίβλημα της ουσίας, και δεν υφίσταται, επιτέλους ουσία, άνευ τους εξωτερικού παράγοντα που ονομάζεται τύπος.
Ο ίδιος ο Αρχηγός της Πίστεώς μας, και στο κεφάλαιο αυτό, κατακρίνοντας τον φαρισαϊσμό, αλλά και δείχνοντάς μας την ουσία της ζωής ,αποτελεί πλέον το πτότυπό μας.
Αυτού τα ίχνη ακουλούθησαν οι απόστολοι και οι άγιοι της Εκκλησίας μας. Και βεβαίως αυτόν τον τρόπο ζωής, της «μέσης και βασιλικής» οδού, είναι ανάγκη να ακολουθούμε και εμείς οι ίδιοι.
Αυτό ακριβώς το ιερό σύμβολο του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, μας αποκαλύπτει αλλά και μας ποδηγετεί στον όμορφο δρόμο που πρέπει να ανκολουθήσουμε.
Δρόμο ουσίας αλλά και ομορφιάς. Δρόμο που μας οδηγεί στην προσωπική σταύρωση των παθών και των ελαττωμάτων που μας ταπεινώνουν, αλλά και σε οδό που μας οδηγεί σε ανακαίνιση που τόσο έχουμε ανάγκη.
Αυτή δε είναι και η «Καινή Κτίσις», για την οποία κάνει λόγο με έμφαση ο απόστολος των εθνών.
«Καινή Κτίσις» δηλ. νέο κτίσιμο. Γκρέμισμα του παλιού κόσμου της αμαρτίας, αλλά ταυτοχρόνως και κτίσιμο εν Χριστώ, ώστε ο πιστός να είναι «οικοδμή Χριστού».
Όταν γίνεται αυτό, τότε ο άνθρωπος χωρίς δυσκολία ζει την ουσία της πίστεως, αλλά και δεν υποτιμά τους ευλογημένους τύπους τους οποίους χρησιμοποίησαν και οι άγιοι, υποβοηθώντας τη σωτηρία του ανθρώπου.
Αμήν.
Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος
Κόνιτσα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου