Σκέπη της ζωής μας η Θεοτόκος

 

«Προστασίαν και σκέπην, ζωής εμής τίθημι, Σε Θεογεννήτορ Παρθένε· συ με κυβέρνησον, προς τον λιμέ­να σου, των αγαθών η αίτια, των πιστών το στήριγμα, μόνη Πανύμνητε».
Προστασία και σκέπη της ζωής μου θέτω εσένα Παρθένε, που γέννησες το Θεό. Εσύ κυβέρνησε τη ζωή μου προς το λιμάνι σου, καθώς είσαι η μόνη πανύμνητη, η αιτία των αγαθών και το στήριγμα των πιστών.
Γυναίκα να γεννήσει και να μείνει παρθένος, είναι θαύμα που υπερβαίνει τη φυσική τάξη των πραγμάτων. Το θαύμα αυτό λειτούργησε στην Παναγία, σαν απαρχή και σημάδι της νέας πνευματικής γέννησης των ανθρώπων, που έφερε ο Χριστός στον κόσμο, και η οποία άφησε πίσω τα παλαιά αποτινάσσοντας τη φθορά από τη φύση, που παλαιώθηκε στη φθορά και το θάνατο. Τα θαυμάσια αυτά επιτέλεσε το Πνεύμα του Θεού, που ήταν και η μόνη αιτία δημιουργίας της ανθρώπινης φύσης του σαρκωθέντος Λόγου.
Τη θεογεννήτρια Παρθένο οι ορθόδοξοι πιστοί μπολύ ευλαβούνται. Την έχουν στην καρδιά της ευσέβειάς τους, ζώντας μυστικά το θεομητορικό της μυστήριο. Τη δοξάζουν για τα αθάνατα μεγαλεία της, την ανεβάζουν σε εκτίμηση πιό πάνω και από τους αγγέλους, τοποθετώντάς την ως προστασία, οδηγό και στήριγμα της ζωής τους. Τη θεωρούν στοργική μητέρα τους, η οποία νοιάζεται γι’ αυτούς θέλοντας τη σωτηρία και την ευτυχία τους. Και την παρακαλούν να τους στηρίζει στο αγαθό, αυτή που είναι η αιτία των αγαθών, να κυβερνά σταθερά τη ζωή τους και να τους κατευθύνει στο ήσυχο λιμάνι της, που είναι το λιμάνι του Υιού της, η επουράνια θεία βασιλεία.
«Ικετεύω Παρθένε, τον ψυχικόν τάραχον, και της αθυμίας την ζάλην, διασκέδασαν μου· συ γαρ, θεόνυμφε, τον αρχηγόν της γαλήνης, τον Χριστόν εκύησας, μόνη πανάχραντε».

Σε παρακαλώ Παρθένε να εξαφανίσεις από την ψυχή μου την ταραχή και τη ζάλη της αθυμίας· διότι εσύ που έγινες νύμφη του Θεού, και είσαι η μόνη αγνή και ολοκάθαρη, έτεκες το Χριστό, τον αρχηγό της γαλήνης.
Όπως ο άνθρωπος, όταν βρεθεί στη δίνη των φυσικών στοιχείων αισθάνεται πίεση και ταραχή και έχει κατάπτωση των ψυχικών του δυνάμεων, προσπαθώντας να γλιτώσει από την καταστροφική τους ενέργεια, έτσι και ο πιστός, πληττό­μενος άγρια από τα πάθη και την κακότητα του βίου, νιώθει ταραχή και ζάλη, αποκάμνει και πέφτει ψυχικά, ζητώντας διαφυγή και σωτηρία. Οι άνθρωποι βέβαια μπορούν να βοηθήσουν, όμως η βοήθειά τους δεν είναι πάντα κατάλληλη και αποτελεσματική. Ο πιστός θέλει ασφαλέστερο στήριγμα. Αυτό το βρίσκει στο πρόσωπο της παναγίας Μητέρας του Χριστού, του αρχηγού της γαλήνης. Μόνο στο θαύμα του Χριστού, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η σεμνή Παρθένος, μπορεί ο Κύριος να απαλύνει με τη χάρη του και να γαληνέψει τις ταραγμένες συνειδήσεις που τόσο άγρια μαστίζονται από τις τύψεις και τα ανηλεή πλήγματα του πονηρού.

«Ευεργέτην τεκούσα, τον των καλών αίτιον, της ευερ­γεσίας τον πλούτον, πάσιν ανάβλυσον’ πάντα γαρ δύνασαι, ως δυνατόν εν ισχύι, τον Χριστόν κυήσασα, Θεομακάριστε».
Εσύ θεομακάριστε, που γέννησες τον ευεργέτη και την αιτία όλων των καλών, κάνε να αναβλύσει σε όλους ο πλούτος της ευεργεσίας· γιατί μπορείς να κάνεις τα πάντα, επειδή είσαι η μητέρα του Χριστού, που είναι ο παντοδύναμος Θεός.
Η Θεοτόκος δεν είναι αυτοδύναμη πηγή των αγαθών. Τη δύναμη της —όπως και όλοι οι άγιοι— την αντλεί από τον Κύριο, ο οποίος είναι η πηγή όλων των καλών. Απ’ αυτόν προέρχεται «πάσα δόσις αγαθή και παν δώρημα τέλειον». Όταν ο πιστός είναι εσωτερικά ενωμένος με το Χριστό, παίρνει δόση της χάριτος, που τον κάνει δυνατό και ικανό να βοηθήσει και τους άλλους ανθρώπους. Πολύ περισσότερο αυτό ισχύει για τους αγίους, τα εκλεκτά μέλη της Εκκλησίας του Χριστού, και ιδιαίτερα για τη θεομακάριστη Παναγία μας, η οποία «δύναται τα πάντα». Η παντοδυναμία βέβαια αυτή δεν είναι η απόλυτη παντοδυναμία του Θεού, αλλά παντοδυναμία σχετική, όση μπορεί να χωρέσει το αναγεννημένο και θεόμορφο πλάσμα. Η Θεοτόκος, η πάντων αγίων αγιότερα, έχει τη σχετική αυτή παντοδυναμία στον υπέρτατο βαθμό, σε αναλογία πάντοτε με το θεομητορικό θαύμα της, ως μητέρα του Υιού του Θεού, που είναι η παντοδύναμη αιτία όλων των καλών. Έχοντας η Παναγία μητρική παρρησία, αντλεί χάρη από τον άφραστο τόκο της, αναβλύζοντας τον πλούτο της θείας ευεργεσίας στους πιστούς δούλους της. Αυτό συναισθανόμενοι οι ορθόδοξοι πιστοί τρέχουν στη χάρη της, εκφράζοντας ποικιλότροπα την ευγνωμοσύνη και τις ευχαριστίες τους στη στοργική και απερινόητη Μάνα τους.
«Χαλεπαίς αρρωστίαις και νοσεροίς πάθεσιν, εξεταζομένω Παρθένε, συ μοι βοήθησον· των ιαμάτων γαρ, ανελλιπή σε γινώσκω, θησαυρόν Πανάμωμε, τον αδαπάνητον»,
Με σκληρές αρρώστιες και πάθη νοσηρά δοκιμαζόμενον Παρθένε, βοήθησε με εσύ· γιατί εσένα αναγνωρίζω, πανάμωμε, ως τον πλήρη και ανεξάντλητο θησαυρό των ιάσεων.
Η ζωή του άνθρωπου είναι γεμάτη από αρρώστιες, καμιά φορά πολύ σκληρές. Ο άνθρωπος λιώνει στο κρεβάτι του πόνου, υποφέρει, πιέζεται, θέλει να γίνει καλά, ν’ ανακτήσει την υγεία του, να παύσει να υποφέρει, να επανέλθει στους παλιούς ρυθμούς της ζωής του. Παράλληλα υπάρχουν και τα νοσηρά πάθη, που ταλανίζουν τη φύση και τη φθείρουν, ανακόπτοντας και καταστρέφοντας την πνευματική ζωή. Είναι κι αυτά αρρώστιες κυρίως της ψυχής, που συνήθως έχουν αντίκτυπο καί στην υγεία του σώματος, την οποία αρνητικά επηρεάζουν.
Όλα αυτά δοκιμάζουν σκληρά τον άνθρωπο. Τις σωματικές ασθένειες τις επιτρέπει ο Θεός, για να παιδαγωγήσει τον άνθρωπο, να τον οδηγήσει σε αυτογνωσία και μετάνοια για τον αμαρτωλό και άτακτο βίο του, να κατανοήσει τη ματαιότητα του κόσμου και να στραφεί προς τα πνευματικά και τα επουράνια, ζητώντας τη χαρά της θείας βασιλείας, την ασκίαστη από πόνους, θλίψεις και αναστεναγμούς. Όμως και ο σωματικός πόνος στην παιδαγωγούσα πρόνοια του Θεού είναι λυτρωτικός.
Τα πάθη της ψυχής αφετέρου είναι τα στίγματα της αμαρτίας στον άνθρωπο. Είναι το δηλητήριο της πνευματικής ζωής. Είναι ψυχοκτόνα, προερχόμενα από νοσηρό έδαφος, για τα οποία υπεύθυνος είναι μόνο ο ελεύθερος άνθρωπος. Είναι επικίνδυνες καταστάσεις που αποξενώνουν τον άνθρωπο από το Θεό, τον νεκρώνουν και τον οδηγούν στον πνευματικό θάνατο.
Στις πολύ άσχημες αυτές καταστάσεις ο ορθόδοξος πιστός ζητεί τη βοήθεια της Παρθένου. Τη θεωρεί ως «θησαυρόν ιαμάτων», ο οποίος δεν στερεύει ποτέ. Και την παρακαλεί να του χαρίσει ίαση σώματος και ψυχής, όπως και δύναμη να αντέξει τη σκληρή δοκιμασία του.
(Α. Θεοδώρου, «Χρυσοπλοκώτατε Πύργε» -Μετάφραση και σχολιασμός των Παρακλητικών Κανόνων, εκδ. Αποστ. Διακονίας)